Rehabilitacja po złamaniu kości piętowej jest konieczna, aby przywrócić prawidłową biomechanikę stawu skokowo-goleniowego i stawu skokowo-piętowego, a także aby wypracować na nowo właściwe cechy chodu. Tym samym zmniejsza się ryzyko powstania trwałych powikłań, które pogarszałyby jakość życia codziennego pacjenta. Rehabilitacja po złamaniu wieloodłamowym może trwać wiele miesięcy.
Złamanie kości piętowej – leczenie
Na podstawie konfiguracji szczelin oraz stopnia przemieszczenia odłamów wyróżnia się 4 grupy złamań przezstawowych kości piętowej:
- I – bez przemieszczenia (bez względu na ilość szczelin złamania);
- II – dwufragmentowe;
- III – trójfragmentowe;
- IV – cztero- i więcej fragmentowe.
Typ I rokuje dobrze przy nieoperacyjnej metodzie leczenia. Zaleca się wczesne podjęcie aktywności, przy jednoczesnym zakazie obciążania kończyny dolnej przez około 8-10 tygodni. Najczęściej pojawia się typ II, będący wskazaniem do leczenia operacyjnego. Gdy uda się odtworzyć powierzchnię stawową rokowania są dobre. Gorsze rokowania ma typ III (należy poinformować pacjenta o możliwych następstwach i ewentualnej późniejszej artrodezie) oraz typ IV (należy całkowicie odtworzyć kształt pięty). Złamania kości piętowej mogą również przebiegać bez zniszczenia czy uszkodzenia powierzchni stawowych. Wówczas rokowania są lepsze, jednak mimo tego konieczne jest operacyjne zespolenie odłamów.
W zespoleniu złamań stosuje się m.in. profilowane płyty przykostne, zespolenia przezskórne oraz implantowane z dostępu małoinwazyjnego, a także śruby. Niekiedy zastosowanie mają zespolenia zewnętrzne lub wykorzystujące metodę artroskopową. Jeśli doszło do powstania znacznych ubytków kości podczas operacji można zastosować miejscową substytucję związkami wapniowo-fosforanowymi. Pomaga szczególnie przy zmiażdżeniach.
Rehabilitacja po złamaniu kości piętowej
Plan rehabilitacji po złamaniu kości piętowej musi być bardzo dobrze i szczegółowo przemyślany. Gips pozostaje na stopie przez 7-10 tygodni od momentu operacji. Gdy uzyska się pełny zrost kości można rozpocząć intensywniejszą fizjoterapię.
Terapia manualna
Mobilizacje ślizgowe i trakcyjne są niezbędne, aby przywrócić pełną ruchomość w stopie. Wykonuje się je w odciążeniu i mając na uwadze działanie sił grawitacji. Największą skuteczność obserwuje się podczas terapii manualnej (dobrze sprawdza się Kaltenborn-Evjenth, ale stosowane są również inne metody), która dodatkowo działa przeciwbólowo. Uzupełnieniem technik mobilizacyjnych są różnego rodzaju metody pracy z tkankami miękkimi, w tym:
- masaż funkcyjny;
- masaż poprzeczny;
- PIR;
- masaż tkanek głębokich;
- rozluźnianie ścięgna Achillesa (co jest niezbędne do uzyskania pełnego zgięcia grzbietowego w stopie);
- suche igłowanie.
W celu zabezpieczenia stopy i zapewnienia jej pewnej alternatywy dla gipsu adekwatnej do danego etapu rehabilitacji, warto na zakończenie każdej wizyty zakładać aplikację kinesiotaping. Pacjent będzie czuł się stabilniej, a efekty terapii będą utrwalane także gdy wróci on do domu.
Ćwiczenia
Rehabilitację rozpoczyna się od ćwiczeń czynno-biernych, biernych oraz w zamkniętym łańcuchu kinetycznym. Kluczowe są również elementy treningu sensomotorycznego, przywracające prawidłową pracę nerwowo-mięśniową i równowagę. Należy rozciągać rozcięgno podeszwowe, mięśnie tylnej powierzchni goleni oraz mięsień czworogłowy uda. Wzmacnianie dotyczy głównie mięśni supinatorów i mięśni pronatorów stopy, a także mięśni przedniej powierzchni goleni. Zapewni to pełną kontrolę ruchu. Aby uzyskać odpowiedni efekt ćwiczenia urozmaica się akcesoriami, np. piłeczkami, niestabilnym podłożem (w późniejszych fazach rehabilitacji) oraz wykorzystuje się taśmy gumowe.
Postępowanie domowe
W domu należy ściśle przestrzegać zaleceń fizjoterapeuty, zwłaszcza odnośnie regularnych ćwiczeń. Po każdej wizycie pacjent otrzymuje „zadanie domowe”, zwykle w postaci 2-3 ćwiczeń oraz zalecenia odnośnie stosowania ortezy / kinesiotapingu / prawidłowego chodu. Wspomagająco zaleca się suplementować kolagen, który przyspiesza gojenie się uszkodzeń i zrost kostny. Dieta powinna być w tym czasie bogata w białko, witaminę D i wapń.
Zostaw komentarz