Rehabilitacja po złamaniu kostki bocznej jest konieczna, aby pacjent mógł wrócić do pełnej sprawności. Nawet niewielkie zaniedbanie w tej materii może skutkować upośledzeniem sprawności stawu skokowo-goleniowego i niemożnością wykonywania wszystkich ruchów kończyną dolną. Złamania kostki bocznej są drugim pod względem częstości występowania złamaniem narządu ruchu.

Rehabilitacja po złamaniu kostki bocznej

Złamanie kostki bocznej – przyczyny

Złamanie kostki bocznej powstaje zazwyczaj wskutek urazy pośredniego, gdy siły pionowe lub pionowo-rotacyjne oddziałują na stopę ustawioną w pronacji lub w supinacji. Efektem jest rozciągnięcie, a następnie zerwanie więzadeł i torebki stawowej, oderwanie więzadeł z przyczepem kostnym bądź złamanie. Wszystko zależy od tego, jak duża zadziała siła. Biorąc pod uwagę patomechanizm możemy wyróżnić następujące rodzaje złamań kostki:

  • supinacyjno-addukcyjne – poprzeczne, z uszkodzeniem więzadeł pobocznych strzałkowych, z dodatkowym złamaniem kostki przyśrodkowej;
  • supinacyjno-ewersyjne – skośne, brzegu tylnego kości piszczelowej, z przerwaniem więzadła trójgraniastego;
  • pronacyjno-abdukcyjne – z uszkodzeniem przednio-dolnej części więzozrostu piszczelowo-strzałkowego, skośne na wysokości lub powyżej więzozrostu piszczelowo-strzałkowego;
  • pronacyjno-rotacyjne – z przerwaniem błony międzykostnej, ze spiralnym złamaniem strzałki, awulsyjne tylnego brzegu piszczeli, z przerwaniem części więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.

Aż 75% wszystkich złamań powstaje z mechanizmu supinacyjno-addukcyjnego. Odnosząc się wyłącznie do kostki bocznej możemy wyróżnić 3 rodzaje złamań dotyczących kości strzałkowej:

  • obwodowo od nieuszkodzonego więzozrostu piszczelowo-strzałkowego;
  • na wysokości więzozrostu, zazwyczaj skośnie lub spiralnie. Może mu towarzyszyć awulsyjne złamanie kostki przyśrodkowej lub uszkodzenie więzadła trójgraniastego;
  • złamanie bliżej w stosunku do więzozrostu, czemu może towarzyszyć złamanie kostki przyśrodkowej.

Rodzaj złamania i dokładna jego przyczyna mają duży wpływ na dobór metod leczniczych.

Złamanie kostki bocznej – objawy

Obraz kliniczny złamania kostki bocznej podobny jest do obrazu klinicznego zwichnięcia stawu skokowo-goleniowego. Pojawiają się:

  • silny ból, zwłaszcza podczas próby poruszania stopą lub przy obciążaniu jej;
  • niemożność wykonania ruchów stopą;
  • zaczerwienienie;
  • silny obrzęk;
  • krwiaki;
  • podwyższona ciepłota ciała w miejscu urazu.

Jeśli jednocześnie doszło do uszkodzenia nerwów, mogą pojawić się zaburzenia czucia, parestezje, a nawet niedowład stopy. Każdorazowo należy wykonać zdjęcia RTG w dwóch płaszczyznach, aby ustalić zakres uszkodzeń. Złamanie kostki bocznej różnicujemy ze złamaniem kości skokowej, zerwaniem ścięgien mięśni strzałkowych oraz skręceniem stawu skokowo-goleniowego.

Złamania kostki bocznej – leczenie

Po złamaniu kostki bocznej najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, czyli unieruchomienie kończyny dolnej w okolicy stawu skokowo-goleniowego i stawu kolanowego na około 6 tygodni. Unieruchomienie kolana ma duże znaczenie, ponieważ poruszając nim jednocześnie porusza się kostka boczna. W niektórych przypadkach (złamania otwarte, wieloodłamowe, z poważnym przemieszczeniem) konieczne jest leczenie chirurgiczne. Zabieg zespolenia odłamów ma zastosowanie bezpośrednio po urazie. Polega na wykonaniu krwawej repozycji oraz rekonstrukcji więzadeł.

Rehabilitacja po złamaniu kostki bocznej

Rehabilitację po złamaniu kostki bocznej należy wprowadzić jak najwcześniej po stwierdzeniu zrostu kostnego. Początkowo pacjent uczy się delikatnie obciążać kończynę dolną i poruszać się bez maksymalnego stawania na urazową stopę. Staw skokowo-goleniowy będzie zesztywniały, więc za pomocą terapii manualnej i odpowiednio dobranych ćwiczeń uzyskuje się stopniową poprawę jego ruchomości. W pierwszych etapach leczenia należy łączyć wiele metod, zwłaszcza:

W kolejnych tygodniach rehabilitacji wdraża się coraz bardziej złożone ćwiczenia, trening propriocepcji, trening równoważny, flossing i inne metody. Ramy czasowe wprowadzania poszczególnych metod zależą od rodzaju złamania, wieku pacjenta, objawów oraz faktu czy była wykonywana operacja.

Na poniższym filmie pokazujemy na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty jak może przebiegać rehabilitacja po złamaniu kostki bocznej:

 

Suplementacja

W celu wspomagania procesu regeneracji tkanek zaleca się odpowiednio dobraną suplementację, do której zalicza się m.in.:

 

Wizyta u fizjoterapeuty