Osteotomia kości piszczelowej jest zabiegiem z zakresu chirurgii ortopedycznej, polegającym na przecięciu tkanki kostnej w starannie wyznaczonym miejscu, a następnie ponownym złożeniu odłamów w innym miejscu, pozwalającym uzyskać korzyści terapeutyczne. W przypadku kości piszczelowej może przebiegać na wiele sposobów, najczęściej jednak wyróżnia się osteotomią wysoką. Przed kwalifikacją do zabiegu wymagane są szczegółowe badania obrazowe.
Osteotomia kości piszczelowej – na czym polega?
Osteotomia może przebiegać w znieczuleniu zewnątrzoponowym (w przebiegu niego pacjent nie odczuwa zupełnie niczego od pasa w dół, zachowuje jednak przytomność), jak również w znieczuleniu ogólnym (pacjent śpi). Sam zabieg musi być wcześniej starannie zaplanowany na podstawie badań RTG. Nierzadko wykonuje się RTG obu kończyn dolnych, aby wskazać optymalne miejsce do wykonania cięcia, niewpływające zbyt znacznie na ich asymetrię. Zabieg może odbywać się na wiele sposobów. W przypadku osteotomii wysokiej chirurg ortopeda dokonuje cięcia przez proksymalną część kości piszczelowej, powyżej guzowatości piszczelowej. Może przy tym mieć charakter zamkniętej lub otwartej osteotomii klinowej. Ta druga uznawana jest za lepszą, ponieważ pozwala uzyskać możliwie optymalne efekty i wysoką precyzję zarówno w płaszczyźnie czołowej, jak i strzałkowej, z dodatkową możliwością korekty śródoperacyjnej. Zamknięta osteotomia klinowa również ma jednak pewne zalety, ponieważ umożliwia szybszy zrost kości w związku z dużym kontaktem dobrze ukrwionej powierzchni kości gąbczastej w miejscu osteotomii. Metoda powinna być dobierana indywidualnie.
Z kolei osteotomia kości piszczelowej w okolicy stawu kolanowego może odbywać się z dostępu bocznego lub z dostępu przyśrodkowego. Kość przecina się i koryguje w taki sposób, aby uzyskać jak najlepszą oś w stawie kolanowym. Dzięki temu nadmierne obciążenie zostaje przeniesione z tkanek uszkodzonych i osłabionych na tkanki zdrowe. Choć osteotomia najczęściej dotyczy proksymalnej części kości piszczelowej, a więc tej zlokalizowanej w górnej części podudzia, może mieć miejsce także w części dystalnej.
Osteotomia kości piszczelowej – wskazania
Wskazań do osteotomii kości piszczelowej może być wiele. Najczęściej są to jednak:
- znaczne deformacje w obrębie stawów kolanowych, w tym zaawansowana szpotawość i koślawość kolan;
- asymetria kończyn dolnych niezwiązana z zaburzeniami w obrębie tkanek miękkich;
- nieprawidłowe zrosty kostne w przebiegu złamań kości piszczelowej lub operacji w jej obrębie.
Jako że osteotomia jest poważną ingerencją w organizm pacjenta, należy się upewnić, że nie ma innych metod pozwalających osiągnąć cel terapeutyczny.
Rehabilitacja po osteotomii kości piszczelowej
Postępowanie pooperacyjne po osteotomii kości piszczelowej jest dosyć trudne dla pacjenta, ponieważ wymaga chodzenia o kulach przez około 6-8 tygodni i stosowania tzw. szyny CPM. Jednak także w tym czasie prowadzi się pierwsze czynności fizjoterapeutyczne, głównie przeciwdziałające zakrzepom i innym powikłaniom. Rehabilitacja po takiej operacji może trwać nawet 8-9 miesięcy, a składa się ona z czterech etapów. Nie ustalono jednak zakresów czasowych pozwalających na przejście na kolejny etap. Zawsze należy wdrażać nowe procedury dopiero wówczas, gdy pacjent całkowicie osiągnie cele z etapu poprzedniego.
W fazie pierwszej dąży się do maksymalnego zmniejszania bólu i obrzęku, osiągnięcia pełnego biernego zakresu ruchomości w stawach kończyny dolnej oraz zapobiegania zanikom mięśniowym. W fazie drugiej wzmacnia się mięśnie kończyny dolnej, aby przygotować się na nadchodzące obciążenie. Za pomocą różnego rodzaju technik manualnych wyrównuje się napięcie w obu kończynach dolnych. Ta nieoperowana również powinna być objęta zabiegami, ponieważ przez długi czas przejmowała rolę kończyny operowanej, w związku z czym z pewnością jest nadmiernie napięta. Etap trzeci skupia się na osiągnięciu pełnego obciążenia kończyny dolnej bez pomocy kul oraz na reedukacji chodu, także bez użycia kul. Wdraża się ćwiczenia wzmacniające mięśnie globalne. Etap ostatni skupia się na uzyskaniu pełnej stabilności kończyny dolnej – zarówno w staniu na obu nogach, jak i na jednej. Ćwiczenia i techniki manualne mają na celu całkowite odzyskanie siły mięśniowej i powrót do sportu.
Zostaw komentarz