Endoproteza kolana to sztuczne elementy mające imitować naturalny staw kolanowy pacjenta. Zastępuje ona tkanki fizjologiczne w sytuacjach, gdy doszło do ich uszkodzenia w stopniu niepoddającym się leczeniu zachowawczemu. Celem endoprotezoplastyki stawu kolanowego jest więc przywrócenie pacjentowi prawidłowej ruchomości i funkcjonalności kolana oraz odtworzenie anatomicznej osi kończyny dolnej.
Endoprotezoplastyka kolana – na czym polega?
Endoprotezoplastyka stawu kolanowego polega na operacyjnej wymianie uszkodzonych struktur stawowych na sztuczne o lepszych parametrach. Wyróżnia się protezy cementowe (dla pacjentów starszych i w średnim wieku) oraz bezcementowe (dla pacjentów młodych, o stosunkowo zdrowej tkance kostnej, mocowane na wcisk lub wkręt). Typ zastosowanego implantu zależy od wieku pacjenta oraz stopnia destrukcji kości i stawu. Po otwarciu stawu kolanowego endoprotezę można implantować na 2 sposoby – z zachowaniem więzadła krzyżowego tylnego lub z wycięciem tego więzadła.
Jak wygląda w praktyce założenie protezy cementowej? Na początku wykonuje się badania obrazowe, na podstawie których lekarz dobiera rozmiar implantu. Następnie znieczula miejscowo pacjenta i wykonuje odpowiednie cięcia kości udowej i kości piszczelowej. Za pomocą cementu kostnego implantuje się element udowy i piszczelowy endoprotezy oraz wkład polietylenowy. Pod koniec zabiegu zakłada się drenaż i zszywa warstwowo tkanki.
Endoproteza kolana – wskazania
Wskazaniami do endoprotezoplastyki stawu kolanowego są:
- znaczna destrukcja powierzchni stawu kolanowego, czego efektem jest niewielki stopień ruchomości i ból;
- przykurcze mięśniowe niepoddające się leczeniu zachowawczemu;
- wiek pacjenta powyżej 60. roku życia przy nasilonych objawach ze strony stawu kolanowego;
- silne dolegliwości bólowe niepoddające się leczeniu zachowawczemu;
- dużego stopnia niestabilność kolana powodująca częste podwichnięcia.
O konieczności operacji decyduje lekarz ortopeda. Wcześniej warto jednak wypróbować zachowawcze metody leczenia, które często okazują się być wystarczające. Mowa o fizjoterapii, odpowiedniej suplementacji oraz modyfikacji nawyków codziennych.
Endoproteza kolana – przeciwwskazania
Przeciwwskazania do zabiegu dzieli się na bezwzględne i względne. W pierwszej grupie znajdują się:
- infekcje stawu kolanowego lub jego najbliższych okolic;
- brak wydolności mięśniowej, np. pacjenci leżący pod udarze mózgu;
- brak czucia obwodowego;
- złośliwe nowotwory.
Z kolei wśród przeciwwskazań względnych znajdziemy:
- znaczną osteoporozę;
- otyłość;
- żylaki;
- młody wiek pacjenta;
- postępujące ubytki neurologiczne.
Przed wykonaniem zabiegu zaleca się pacjentowi szereg rozmaitych badań celem oceny jego stanu zdrowia.
Endoproteza kolana – zalecenia po zabiegu
Każdy pacjent powinien wiedzieć co czeka go po zabiegu, ponieważ jest informowany przez lekarza. Na początku kolana będą obrzęknięte, co może utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. Przez 6. tygodni warto stosować podkolanówki uciskowe jako profilaktykę przeciwzakrzepową, a także wykonywać ćwiczenia przeciwzakrzepowe kończyn dolnych i uniesienie ich delikatnie powyżej poziomu serca. Przeciwwskazane jest leżenie i stanie z operowaną kończyną dolną w jednej pozycji przez 30-45 minut, jak również ruchy skrętne w stawie kolanowym. Choć jest to wygodne, nie należy umieszczać pod kolanami poduszek ani wałków, zaleca się natomiast umieszczanie poduszki między kolanami podczas leżenia na boku.
Już od pierwszych dni po operacji rozpoczyna się rehabilitację. Jest to niezmiernie ważne i pozwala pacjentowi na powrót do pełnej sprawności. Jednocześnie zaleca się suplementację kolagenu, picie dużej ilości wody i dietę bogatą w wapń, cynk, fosfor i witaminę C.
Endoproteza kolana – fizjoterapia
W pierwszych dniach wykonuje się ćwiczenia oddechowe i ćwiczenia przeciwzakrzepowe, mające na celu profilaktykę powikłań i szybie ustabilizowanie stanu zdrowia pacjenta. Wdraża się także naukę chodzenia z kulami ortopedycznymi. Jeśli pacjent porusza się o jednej kuli, zawsze trzyma ją w dłoni przeciwnej do operowanej kończyny. Wchodząc po schodach przestrzega się następujących zasad:
- noga zdrowa;
- kula ortopedyczna;
- noga operowana.
Z kolei schodząc ze schodów przestrzega się zasad:
- kula ortopedyczna;
- noga operowana;
- noga zdrowa.
Ćwiczenia wykonuje się 2 razy dziennie przez około 30 minut. Rekomenduje się przede wszystkim jazdę na rowerku stacjonarnym. Gdy rana się zagoi można włączać metody mające na celu przywrócenie siły mięśniowej i ruchomości w stawie kolanowym. Ważne są ćwiczenia propriocepcji i równowagi, techniki manualne o działaniu rozluźniającym oraz w dalszym ciągu ćwiczenia oddechowe. Plan terapeutyczny zawsze dobierany jest indywidualnie do tempa postępów pacjenta.
Zostaw komentarz