Operacja skoliozy

Operacja skoliozy ma uzasadnienie w przypadku bardzo ciężkich i progresywnych skrzywień. W każdym innym wypadku zaleca się zastosowanie leczenia zachowawczego. Współcześnie istnieje wiele metod zarówno operacyjnych jak i fizjoterapeutycznych w leczeniu skolioz.

Cele operacji

Postępowanie operacyjne w skoliozach zapobiega postępowi skrzywienia i jego odległym skutkom takim jak:

• deformacja klatki piersiowej;
• obecność garbu żebrowego i wału lędźwiowego;
• dekompensacja tułowia;
• powikłania neurologiczne.

Wskazania

Ogólnymi wskazaniami do operacji są udokumentowane postępujące skrzywienia przekraczające 45 stopni u rosnących dzieci, u których leczenie gorsetem okazało się nieskuteczne. Dodatkowo ważne są względy kosmetyczne i estetyczne oraz występujące dolegliwości bólowe.

Operacja skoliozy z dostępu tylnego

Operację korekcji tylnej przeprowadza się:

• u chorych w okresie pokwitania lub z zakończonym wzrostem;
• w skoliozach pierwotnie pojedynczych i podwójnych, zarówno w skrzywieniach mniejszych, jak i bardzo dużych.

Zasadniczym dostępem operacyjnym jest dostęp tylny. Ponadto, obecnie przy zastosowaniu śrub przeznasadowych w skrzywieniach piersiowo-lędźwiowych i lędźwiowych dominuje właśnie ten rodzaj, ponieważ obarczony jest mniejszym ryzykiem.

Możliwość uzyskania efektywnej korekcji skrzywień piersiowo-lędźwiowych i lędźwiowych < 60 stopni zarówno w płaszczyźnie czołowej, jak i strzałkowej z zakresem usztywnienia porównywalnym do uzyskanego w procedurze przedniej z minimalną pooperacyjną utratą korekcji preferuje właśnie ten sposób postępowania.

Operacja skoliozy z dostępu przedniego

Typ ten uzasadniony jest w krótkich i korektywnych skrzywieniach bez współistniejącej kifozy piersiowej. Kilkuletnie obserwacje wskazują jednak, że dostęp przedni z torakoplastyką w tych skrzywieniach niesie za sobą duże ryzyko ograniczające funkcję płuc i zmniejszenie pojemności życiowej w porównaniu z dostępem tylnym.

Operacja skoliozy – rodzaje

Obecnie stosuje się kilka systemów operacyjnych:

• Harringtona;
• Luque;
• Wisconsin;
• Leeds;
• Alici;
• TSRH;
• polski system DERO.

Poniżej przedstawiono dokładniej wybrane metody.

Instrumentarium VEPTR

Ostatnimi laty wprowadzono nowy sposób leczenia operacyjnego skoliozy nawet u 2-3 letnich dzieci. Instrumentarium VEPTR, którego implantacja uzależniona jest od wzoru deformacji zapewnia wzrost klatki piersiowej i normalny rozwój płuc aż do czasu wykonania ostatecznej spondylodezy kręgosłupa u dzieci około 8-10. Roku życia.

Metoda Harringtona

Harrington początkowo proponował jedynie otwartą repozycję i stabilizację za pomocą instrumentarium własnego pomysłu. W efekcie niepowodzenia zmusiły go do dalszych poszukiwań i doskonalenia metody. Wprowadzenie do operacji usztywnienia kręgosłupa po maksymalnej korekcji sprawiło uzyskanie pomyślnych warunków leczenia. Wiele późniejszych doniesień wskazywało, że stosowanie instrumentarium Harringtona jest skuteczne jedynie w korekcji jednopłaszczyznowej. Ponadto nie ma wpływu na istniejącą rotację kręgów. W rezultacie 1991 roku opracowano modyfikację tej metody poprzez zastosowanie dodatkowych mocowań kręgów do pręta dystraktor za pomocą pętli drutu przeprowadzonych pod łukami kręgów.

Metoda Wisconsin

Operacyjna korekcja skrzywień kręgosłupa prętem Harringtona i stabilizacja segmentarna przy pomocy pręta Luque’a znana jest jako metoda Wisconsin. Polega na zastosowaniu obu prętów z jednoczesną segmentarną stabilizacją na wszystkich poziomach drutem przeprowadzonym przez podstawę wyrostka kolczystego. Ideę łączenia pręta ze stabilizacją drutem zastosowano po raz pierwszy w 1977 roku.

W odróżnieniu od techniki Luque’a związanej ze znacznym ryzykiem powikłań neurologicznych, technika Drummonda, w której druty przeprowadza się przez podstawę wyrostka kolczystego, wydaje się bezpieczna. Dodatkowo, technika Drummonda wykorzystywana w tej metodzie łączy korekcję w płaszczyźnie czołowej z możliwością zmian w płaszczyźnie strzałkowej, dając korzystny mechanicznie wielopunktowy system ramowy.

Rehabilitacja pozabiegowa

Po zabiegach operacyjnych dotyczących skolioz kręgosłupa, pacjent powinien odbyć specjalistyczną rehabilitację. Należy skupić się na tym, aby uzyskać maksymalną poprawę w każdej płaszczyźnie. Dodatkowo, należy doprowadzić do zmniejszenia dolegliwości bólowych, napięć, restrykcji tkankowych oraz poinstruować pacjenta co do profilaktyki oraz ergonomii funkcjonowania w życiu codziennym.