Złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej to uraz ortopedyczny dotyczący kończyny górnej, a dokładniej dystalnego odcinka kości promieniowej. Po złamaniu ból pojawia się u podstawy kciuka, choć zwykle jest bardziej rozlany. Konieczne jest wykonanie RTG lub tomografii komputerowej (TK). Diagnostyką i leczeniem zajmuje się ortopeda, uraz zawsze wymaga unieruchomienia kończyny. W powrocie do pełnej sprawności pomaga fizjoterapeuta.

Złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej

Ryc. 1. Obraz uzyskany tomografem komputerowym (TK) jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty po złamaniu wyrostka rylcowatego kości promieniowej.

Biomechanika kości przedramienia

W obrębie dystalnego odcinka kości przedramienia wyróżniamy 3 kolumny;

  • promieniową;
  • pośrodkową;
  • łokciową.

Każda z nich odpowiada za inny ruch w obrębie nadgarstka. Kolumnę promieniową tworzy powierzchnia stawowa końca dalszego kości promieniowej, łączy się z kością łódeczkowata i odpowiada za ruchy zgięcia promieniowego i łokciowego. Kolumna pośrodkowa obejmuje pozostałą część powierzchni stawowej kości promieniowej. Łączy się przy tym z kością księżycowatą i odpowiada za ruchy zgięcia i wyprostu. Natomiast kolumna łokciowa obejmuje koniec dalszy kości łokciowej i odpowiada za ruchy pronacji i supinacji nadgarstka.

Złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej – przyczyny

Do złamania wyrostka rylcowatego kości promieniowej może dojść na wiele sposobów, zarówno z mechanizmu pośredniego, jak i bezpośredniego. Często uraz pojawia się przy upadku na wyprostowaną rękę (zgięcie grzbietowe), gdy chcemy asekurować się wyciągając kończyny górne przed siebie. Przyczyną może być upadek z roweru, wypadek komunikacyjny, upadek z wysokości. Szczególnie narażone są kobiety po 50. roku życia w związku z utratą gęstości kości. Jednak złamanie tego typu może przydarzyć się w każdym wieku, również dzieciom i zdrowym, aktywnym osobom dorosłym.

Złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej – objawy

Objawy są typowe dla każdego rodzaju złamania:

  • obrzęk w okolicy nadgarstka;
  • silny ból podczas próby poruszania nadgarstkiem, a nawet podczas prób wykonania rotacji w stawie łokciowym;
  • ograniczenie ruchomości stawów nadgarstka, zwłaszcza stawu promieniowo-śródręcznego kciuka;
  • zasinienie, krwiaki w miejscu złamania.

Niekiedy może dojść do uszkodzenia tkanek miękkich lub struktur nerwowych. Wówczas pojawia się większe ograniczenie ruchomości, ból o charakterze promieniującym i zaburzenia czucia w okolicy dłoni. Przy tego typu złamaniu ból lokalizuje się głównie od strony promieniowej nadgarstka, czyli w okolicy podstawy kciuka.

Diagnostyka

W diagnostyce złamań złotym standardem są zdjęcia RTG w projekcji przednio-tylnej i bocznej. Złamania złożone i stawowe wymagają jednak wykonania tomografii komputerowej. Największe obciążenia przenosi kolumna pośrodkowa, dlatego zawsze należy sprawdzić, czy nie doszło do jej uszkodzenia.

Złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej – leczenie

Niestety, złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej jest trudniejsze w leczeniu niż złamanie wyrostka rylcowatego kości łokciowej. Jeśli złamanie jest stabilne, a zdjęcia RTG nie wykażą większego przemieszczenia, wystarczy ustabilizować przedramię i nadgarstek w ortezie unieruchamiającej na okres około 4-5 tygodni. Jeśli jednak badania obrazowe wykażą choćby niewielkie przemieszczenie odłamów, należy wykonać chirurgiczne ich zespolenie. Zwłaszcza, jeśli szczelina złamania wkracza do stawu. W niektórych przypadkach wystarczy nastawienie za pomocą wyciągu za palce. Przy złamaniach śródstawowych unieruchomienie jest dłuższe. Trwa średnio 6 tygodni.

Po zdjęciu opatrunku ponownie wykonuje się RTG lub tomografię komputerową. Jeśli wszystko jest w porządku i doszło do wytworzenia zrostu kostnego, rekomenduje się wczesne rozpoczęcie fizjoterapii. Początkowo obejmuje ona ćwiczenia czynne i czynno-bierne, terapię manualną (zwłaszcza trakcje i mobilizacje stawowe) oraz mobilizację blizny (jeśli była wykonywana operacja). Celem jest zwiększenie czynnego zakresu ruchomości. Kolejnym krokiem jest zwiększanie siły mięśniowej w urazowej kończynie górnej. W większości przypadków rokowania są dobre, a czas trwania rehabilitacji wynosi około 3-4 miesiące.

Umów wizytę w Centrum Fizjoterapeuty