Złamanie biodra to poważna kontuzja ortopedyczna, która dotyczy w szczególności osób starszych oraz z osób osteoporozą. Biodro jest jednym z największych i najbardziej ruchomych stawów w ciele człowieka, a do złamania może dojść w każdej jego części, choć przeważnie jest to szyjka lub krętarz kości udowej. Każdy przypadek wymaga odpowiednio prowadzonej fizjoterapii, aby móc powrócić do pełnej sprawności.
Złamanie biodra – przyczyny
Najczęściej do złamania biodra dochodzi wskutek bezpośredniego urazu mechanicznego, np. podczas upadku z wysokości, wypadku komunikacyjnego czy bardzo silnego uderzenia się w biodro. Złamanie może nastąpić również przy mniejszej sile, lecz działającej na niefortunnie ustawiony staw biodrowy, np. w rotacji wewnętrznej.
Jednym z najistotniejszych czynników ryzyka złamania biodra jest osteoporoza i związana z nią niska gęstość tkanki kostnej. Każde złamanie osteoporotyczne znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnych złamań – pojawia się 2,5-krotne ryzyko złamań kręgów kręgosłupa i nawet 3-krotne ryzyko drugiego złamania bliższego końca kości udowej. Częstość złamań biodra u kobiet gwałtownie rośnie między 60. a 85. rokiem życia. W medycynie wymienia się także złamania samoistne, będące konsekwencją zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu biodrowego.
Złamanie biodra – rodzaje
Istnieje wiele podziałów złamań biodra. Według Pauwelsa są one następujące:
- I stopnia – złamanie bez przemieszczenia fragmentów złamań;
- II stopnia – złamanie bez przemieszczenia odłamów złamania lub z śladowym przemieszczeniem odłamów;
- III stopnia – częściowe przemieszczenie fragmentów złamań;
- IV stopnia – całkowite przemieszczenie odłamów złamań.
Wyróżnia się również kilka rodzajów złamania biodra w zależności od lokalizacji szczeliny złamania. Najczęściej diagnozuje się złamanie szyjki kości udowej, rzadziej zaś złamanie panewki biodra, złamanie przezkrętarzowe kości udowej czy złamanie podgłowowe kości udowej. Może temu towarzyszyć uszkodzenie pasma biodrowo-piszczelowego, zwichnięcie lub podwichnięcie biodra, a także uraz okolicznych ścięgien czy więzadeł.
Na poniższym zdjęciu RTG możemy zobaczyć jak wygląda złamane biodro (złamanie przezkrętarzowe kości udowej) przed zabiegiem operacyjnym na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Złamanie biodra – objawy
Do objawów urazowego złamania biodra zalicza się przede wszystkim dolegliwości bólowe pojawiające się w obrębie stawu biodrowego, które uniemożliwiają prawidłowe wykonywanie ruchu kończyną przez pacjenta. Ból zwykle określa się jako silny, intensywny, lecz rozlany na całe biodro. Towarzyszą temu obrzęki i zasinienia w obrębie stawu biodrowego, przymusowe ułożenie w stawie biodrowym, a także niemożność obciążania kończyny.
Diagnostyka złamania biodra
Wszelkie złamania kości diagnozuje się na podstawie zdjęcia RTG. Uwidacznia ono z dużą precyzją szczelinę złamania, jej lokalizację, głębokość, jak również jest w stanie ukazać ułożenie składowych stawu względem siebie. Przyda się zatem do diagnostyki zwichnięć. Jeśli istnieje podejrzenie uszkodzenia tkanek miękkich, dodatkowo zaleca się wykonanie USG biodra lub tomografii komputerowej. Na RTG nie zaobserwuje się tkanek miękkich.
Złamanie biodra – leczenie
Celem leczenia złamania biodra jest odtworzenie stosunków anatomicznych stawu i uzyskanie stabilnego zespolenia, które ułatwi rewaskularyzację głowy kości udowej, jak również pozwoli na szybką pionizację pacjenta i odzyskanie funkcji stawu. Leczenie nieoperacyjne stosowane jest wyłącznie przy bezwzględnych przeciwwskazaniach do zabiegu i opiera się na leczeniu czynnościowym. Operacyjne zespolenie złamania jest leczeniem z wyboru (niezależnie od wieku pacjenta). Złamania wewnątrztorebkowe mogą być leczone poprzez repozycję i stabilizację wewnętrzną bądź endoprotezoplastykę. Leczenie z zastosowaniem stabilizacji wewnętrznej praktykuje się u pacjentów młodych oraz starszych ze złamaniem w I i II typie wg Pauwelsa. W złamaniach wyższego typu rozpatruje się endoprotezoplastykę.
Zobacz również: Endoproteza stawu biodrowego.
Zawsze po operacji konieczna jest odpowiednio prowadzona rehabilitacja. Obejmuje ona m.in. terapię manualną, masaż (np. masaż tkanek głębokich, masaż funkcyjny), indywidualnie dobrane ćwiczenia, kinesiotaping i wiele innych metod fizjoterapeutycznych. Warto również proces gojenia wspierać odpowiednią suplementacją: witamina D, kolagen, kwas hialuronowy.
Zostaw komentarz