Złamanie kości udowej to jeden z najczęstszych urazów ortopedycznych z zakresu złamań kości, zwłaszcza u osób z osteoporozą oraz starszych. Zawsze wymaga zaopatrzenia oraz właściwie prowadzonej rehabilitacji, ponieważ w innym razie może doprowadzić do utrwalenia się niesprawności. Istnieje wiele rodzajów złamań kości udowej w zależności od lokalizacji szczeliny. Leczenie planuje się na podstawie zdjęć RTG.
Złamania bliższego końca kości udowej
Złamania bliższego końca kości udowej dzieli się na:
- złamania wewnątrztorebkowe – złamanie głowy kości udowej, złamanie szyjki kości udowej;
- złamania zewnątrztorebkowe – złamanie przezkrętarzowe, złamanie podkrętarzowe.
Szczególnie często diagnozuje się złamanie szyjki kości udowej (stanowi do 60% wszystkich złamań u kobiet po 60. roku życia). To również najpoważniejsze powikłanie osteoporozy i osteomalacji. Przeważnie jest następstwem urazu niskoenergetycznego pośredniego (np. podczas upadku), ale może powstawać także na tle nowotworowym. Należy wiedzieć, że złamanie szyjki kości udowej stwarza groźne dla życia następstwa, m.in. zapalenie płuc wskutek mikrozatorów, niewydolność krążeniowo-oddechową czy odleżyny. U osób młodych złamania szyjki kości udowej występują stosunkowo rzadko.
Złamania krętarzowe w 80% przypadków występują u seniorów (po 80. roku życia). Obejmują okolicę pomiędzy torebką stawu biodrowego oraz 3 cm poniżej krętarza mniejszego. Należą do złamań pozastawowych, a ich szczelina przechodzi przez kość gąbczastą bliższej części kości udowej. Goją się dobrze, ponieważ kontuzjowana okolica jest silnie ukrwiona. Cechą charakterystyczną obrazu klinicznego tego typu złamań jest skrócenie i rotacja zewnętrzna kończyny. Izolowane złamanie krętarza większego kości udowej występuje bardzo rzadko, przeważnie jako konsekwencja urazu bezpośredniego.
Złamanie trzonu kości udowej
W zdecydowanej większości przypadków złamania trzonu kości udowej dochodzi do przemieszczenia odłamów wskutek działających sił urazowych i mięśni. Zazwyczaj jest to kontuzja towarzysząca innym uszkodzeniom ciała, które mają miejsce np. podczas upadku z wysokości czy wypadku komunikacyjnym. Ze względu na lokalizację szczeliny złamania wyróżnia się:
- złamanie podkrętarzowe;
- złamanie trzonu;
- złamanie trzonu w odcinku dalszym.
Leczenie nieoperacyjne prowadzone jest praktycznie wyłącznie u dzieci.
Złamania dalszej części kości udowej
Mogą powstawać zarówno wskutek urazu pośredniego, jak i bezpośredniego. W złamaniach nadkłykciowych odłam dalszy przemieszcza się do tyłu, pociągany przez mięsień brzuchaty łydki. To poważne zagrożenie, ponieważ może spowodować uszkodzenie tętnicy i żyły podkolanowej oraz nerwu piszczelowego i nerwu strzałkowego. W przypadku złamań kłykci dochodzi do uszkodzenia powierzchni stawowej stawu kolanowego.
Złamanie kości udowej – objawy
Objawy złamania kości udowej bez względu na lokalizację szczeliny złamania są podobne jak w przypadku innych rodzajów złamań. Pojawia się silny, dobrze zlokalizowany ból, który nasila się przy próbach poruszania kończyną dolną w stawie biodrowym, a także zmniejszenie ruchomości stawu biodrowego. Może wystąpić ocieplenie skóry w okolicy biodra, obrzęk oraz zaczerwienienie. Przeważnie osoba poszkodowana nie jest w stanie w pełni obciążyć kontuzjowanej nogi.
Diagnostyka złamania kości udowej
Aby potwierdzić złamanie kości udowej, należy wykonać badanie RTG w różnych projekcjach. Jednocześnie zaobserwować można dokładną lokalizację szczeliny złamania, ewentualne przemieszczenia i powikłania. Jeśli natomiast istnieje podejrzenie uszkodzenia tkanek miękkich (mięśni, więzadeł, ścięgien, a nawet nerwów czy naczyń krwionośnych), wykonuje się bardziej szczegółowe badania obrazowe, np. tomografię komputerową.
Złamanie kości udowej – leczenie
Postępowanie lecznicze po złamaniach kości udowej zawsze powinno być dobierane indywidualnie. Stosowane metody zależą głównie od rodzaju złamania, ale i wieku pacjenta czy jego ogólnego stanu zdrowia. Przykładowo przy złamaniu szyjki kości udowej postępowaniem z wyboru jest leczenie operacyjne. Zabieg powinien być wykonany możliwie jak najszybciej, nawet w ciągu 12-24 godzin po urazie. Z kolei przy złamaniach krętarzowych u ludzi młodych przeważnie zostaje się przy leczeniu zachowawczym. Rokowania zależą od stanu zdrowia i wieku pacjenta. Bez względu na wszystko, zawsze wymagana jest rehabilitacja.
Zostaw komentarz