Złamanie palucha to uraz ortopedyczny, który dotyczy kości pierwszego palca stopy. Zawsze wymaga leczenia i rehabilitacji, jako że paluch uczestniczy w przenoszeniu obciążeń oraz jest jednym z 3 głównych punktów podporu w stopie. Leczenie złamania palucha może być trudne, ponieważ wiele osób nie przestrzega zaleceń związanych z unikaniem obciążania stopy w pierwszym etapie gojenia się urazu. Warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który ustali optymalne postępowanie dla danego przypadku.
Złamanie palucha – przyczyny
Najczęściej do złamania palucha dochodzi wskutek upuszczenia na stopę ciężkiego przedmiotu, bardzo silnego uderzenia się w paluch (np. podczas mocnego kopnięcia w twardy przedmiot) oraz upadku z dużej wysokości na stopy. W praktyce jednak do takiego złamania może dojść w każdej sytuacji, w której działa na kość duża siła zewnętrzna.
Złamanie palucha – objawy
Należy mieć na uwadze, że duży paluch w stopie przenosi największe ciężary. Dlatego wszelkie obciążanie stopy po jego złamaniu, nawet pozornie bezpiecznie stanie bez ruchu, może dawać silne objawy bólowe. Po złamaniu palucha pojawiają się przede wszystkim:
- silny ból odczuwany najmocniej w obrębie palucha, choć może promieniować na całe przodostopie. Nasila się podczas obciążania stopy;
- obrzęk palucha;
- zaburzenie ruchomości palucha, a więc i całej stopy;
- nieprawidłowe ułożenie palucha (nie zawsze);
- krwiak lub zmiana zabarwienia skóry palucha. Może stać się np. niebieska lub fioletowa wskutek upośledzenia krążenia.
Dokładne objawy zależą również od tego, czy złamaniu palucha towarzyszą inne urazy, np. zwichnięcie stawu śródstopno-paliczkowego lub złamanie kości śródstopia. Bardzo ważne jest unikanie zbyt wczesnego obciążania stopy po złamaniu, co może prowadzić do wytworzenia się stawu rzekomego w miejscu styku odłamów. To częste zjawisko w przypadku złamań palucha, które leczone są w nieprawidłowy sposób lub bagatelizowane.
Diagnostyka złamania palucha
Złotym standardem diagnostyki złamań i uszkodzeń tkanki kostnej wciąż pozostaje RTG. Nie tylko potwierdzi on złamanie, ale również uwidoczni ustawienie i wielkość odłamów oraz położenie powierzchni stawowych względem siebie. Na podstawie zdjęcia RTG lekarz podejmuje decyzję o dalszym leczeniu pacjenta.
Złamanie palucha – leczenie
Złamanie palucha goi się w 3 etapach:
- I – krwiak, obrzęk, silny i ostry ból, co trwa do kilku dni. W tym czasie należy unikać obciążania stopy, można stosować Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) o działaniu przeciwbólowym oraz zimne okłady. Nie zakłada się gipsu, jednak ważne jest unieruchomienie, które będzie utrzymywać palce stopy w stabilnej pozycji. Dobiera się je w konsultacji z lekarzem ortopedą;
- II – stopniowe wchłanianie krwiaka, który zaczyna zanikać. Schodzi również obrzęk, a ból staje się tępy i rozlany, zamiast ostry. Kontynuuje się postępowanie wcześniejsze;
- III – powstawanie tkanki podkostnej, co może trwać 14 dni. To czas, w którym zaczyna tworzyć się zrost kostny. Wciąż jest niestabilny, dlatego zaleca się utrzymywanie unieruchomienia i unikanie nadmiernego obciążania stopy;
- IV – tworzenie się tkanki kostnej. Po 6 tygodniach wykonuje się zdjęcie RTG, na podstawie którego ocenia się utworzony zrost kostny. Ortopeda może dać wówczas zgodę na rozpoczęcie rehabilitacji.
Rehabilitacja początkowo opiera się na stopniowym przywracaniu pełnej ruchomości w stopie. Dotyczy to nie tylko palców i kości stępu, ale i stawu skokowo-goleniowego. Fizjoterapeuta powinien opracować całą kończynę dolną, a nie tylko okolicę stopy. W odpowiednim momencie wdraża również ćwiczenia czynne, które pacjent dodatkowo powinien wykonywać w domu. Od pierwszych wizyt u fizjoterapeuty miejsce ma reedukacja chodu, jako że paluch uczestniczy w tej czynności. Jest on istotnym punktem podporu stopy, wspólnie z piętą i V palcem stopy. Wraz z upływem czasu wdraża się coraz bardziej zaawansowane ćwiczenia, przywracające równowagę, wzmacniające kończynę dolną, poprawiające propriocepcję, a ostatecznie przygotowujące pacjenta do powrotu do sportu lub intensywniejszej aktywności fizycznej (np. biegania).
Zostaw komentarz