Złamanie nasady bliższej kości łokciowej to poważny uraz, który (błędnie zdiagnozowany i leczony) może negatywnie rzutować na ruchomość całej kończyny górnej w przyszłości. Przy podejrzeniu takiej kontuzji zawsze wykonuje się badania RTG i ocenia czynność okolicznych nerwów. Diagnostyką i leczeniem wstępnym zajmuje się lekarz ortopeda, później zaś kluczowa jest kompleksowa, indywidualna rehabilitacja prowadzona przez doświadczonego fizjoterapeutę.
Złamanie nasady bliższej kości łokciowej – przyczyny
Do złamania nasady bliższej kości łokciowej najczęściej dochodzi wskutek urazu bezpośredniego, a więc upadku na lekko zgięty staw łokciowy. Złamanie może jednak być konsekwencją urazu pośredniego, po oderwaniu wyrostka łokciowego kości łokciowej przez mięsień trójgłowy ramienia. Zagrożeniem jest też uraz bezpośredni na nasadę bliższą kości łokciowej, np. przy upadku z wysokości lub wypadku komunikacyjnym.
Złamanie nasady bliższej kości łokciowej – objawy
Złamanie nasady bliższej kości łokciowej posiada obraz kliniczny charakterystyczny dla innych typów złamań kości przedramienia:
- silny ból, potęgujący się podczas próby poruszania kończyną w stawie łokciowym oraz podczas prób rotacji przedramienia;
- obrzęk i zaczerwienienie w miejscu złamania;
- wzrost ciepłoty ciała w miejscu złamania;
- osłabienie i nudności;
- ograniczenie ruchomości kończyny górnej w stawie łokciowym.
W przebiegu złamania nasady bliższej kości łokciowej może dojść do złamania wyrostka łokciowego. Uraz ten powstaje z mechanizmu bezpośredniego (wówczas jest zwykle wielofragmentowy, ale nieprzemieszczony) lub pośredniego (ma charakter złamania awulsyjnego, a jeśli dojdzie do oderwania wyrostka łokciowego przez mięsień trójgłowy ramienia, wymaga leczenia operacyjnego).
Innym urazem towarzyszącym złamaniu nasady bliższej kości łokciowej jest zwichnięcie stawu łokciowego. Łączy się z uszkodzeniem torebki stawowej i więzadeł, przy czym najczęściej diagnozuje się zwichnięcie tylne, powstające wskutek upadku na wyprostowaną w łokciu rękę. W konsekwencji urazu zarysy stawu łokciowego są zniekształcone, obrzęk szybko narasta, a poruszanie stawem jest całkowicie niemożliwe. Uszkodzeniu mogą ulec naczynia i nerwy, co jest szczególnie niebezpieczne i wymaga leczenia operacyjnego. Zwichnięcia łokcia nastawia się w znieczuleniu ogólnym, po wcześniejszym wykonaniu RTG.
Złamanie Monteggii
Dość charakterystycznym urazem jest złamanie Monteggii, dotyczące złamania 1/3 bliższej kości łokciowej ze współistniejącym zwichnięciem głowy kości promieniowej. Częstym powikłaniem jest uszkodzenie gałęzi głębokiej nerwu promieniowego. Takie złamanie może nastąpić z mechanizmu wyprostnego, zgięciowego oraz przywiedzeniowego. Wymagane jest leczenie operacyjne, a złotym standardem wciąż pozostaje osteosynteza.
Diagnostyka złamania nasady bliższej kości łokciowej
Złotym standardem diagnostycznym złamań pozostaje badanie rentgenowskie, zwykle w projekcji bocznej i DV (dorsoventral – grzbietowo-brzuszna). Przy podejrzeniu uszkodzenia tkanek miękkich dodatkowo zaleca się wykonanie tomografii komputerowej, zaś jeśli istnieje realne podejrzenie uszkodzenia nerwów, a tradycyjne badanie neurologiczne ma wątpliwe wyniki, warto wykonać EMG.
Złamanie nasady bliższej kości łokciowej – leczenie
Przy złamaniach bez przemieszczenia zastosowanie znajduje czasowe unieruchomienie kończyny górnej w specjalnej szynie lub ortezie na okres około 4-5 tygodni. Staw łokciowy powinien znajdować się w zgięciu. Jeśli natomiast doszło do zwichnięcia stawu łokciowego, uszkodzenia więzadeł lub nerwów czy złamania przemieszczonego, skomplikowanego, należy wykonać operację naprawczą. Po operacji również konieczne jest unieruchomienie kończyny, aby kość mogła zrosnąć się bez przeszkód. Po 4-5 tygodniach wykonuje się zdjęcie RTG, a jeśli zrost zostanie potwierdzony, można przystąpić do rehabilitacji.
Rehabilitacja złamania nasady bliższej kości łokciowej polega na przywróceniu pełnej ruchomości w stawie łokciowym oraz siły mięśniowej. Podstawą jest terapia manualna, np. metodą Kaltenborn-Evjenth. Trakcje i mobilizacje stawowe konsekwentnie przywracają ruchomość i działają przeciwbólowo. Przed ich wykonaniem należy jednak opracować tkanki miękkie (więzadła, mięśnie i powięzi). Po tak długim unieruchomieniu będą spięte i przykurczone. Aby poprawić ich elastyczność, wykorzystuje się m.in. techniki takie jak m.in. suche igłowanie, kinesiotaping, masaż funkcyjny, masaż tkanek głębokich czy terapia punktów spustowych. W miarę poprawy ruchomości w stawie łokciowym wdraża się ćwiczenia kształtujące siłę mięśniową oraz koordynację i sprawność całej kończyny górnej. Na tym etapie podstawą będą indywidualnie dobrane ćwiczenia.
W tego typu urazach fizjoterapię zawsze powinien prowadzić doświadczony fizjoterapeuta, zajmujący się przypadkami ortopedycznymi, specjalizujący się w rehabilitacji pourazowej (fizjoterapia ortopedyczna) oraz terapeutycznym treningu medycznym. Wówczas rokowania na szybki powrót do pełnej sprawności są najlepsze.
Zostaw komentarz