Osteotomia stawu skokowego

Osteotomia stawu skokowego to często wykonywana operacja, polegająca na przecięciu struktury kostnej pod kątem umożliwiającym przesunięcie odłamu i zespolenie jej w innym miejscu, uzyskując tym samym inną, pożądaną budowę anatomiczną. Wskazań do osteotomii może być wiele, wiele jest również rodzajów samej operacji. Każdy przypadek ocenia się indywidualnie na podstawie badań RTG i TK, aby następnie dobrać optymalną metodę chirurgiczną.

Ryc.1. Zdjęcie RTG jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się na rehabilitację po osteotomii stawu skokowego.

Ryc.2. Zdjęcie RTG jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się na rehabilitację po osteotomii stawu skokowego.

Osteotomia stopy – rodzaje

Istnieje wiele rodzajów osteotomii w obrębie stopy. Do wykonywanych najczęściej należą:

osteotomia Weila – dotyczy części dalszej I kości śródstopia. Polega na przecięciu kości pod takim kątem, aby możliwe było przesunięcie odłamu dalszego proksymalnie i podeszwowo, co umożliwia jednocześnie korekcję palucha koślawego;
osteotomia Evansa – wykorzystywana przy korekcji stopy płasko-koślawej. Polega na poprzecznym przecięciu przedniej części kości piętowej z dostępu bocznego, a następnie na rozwarciu szpary osteotomii pod właściwym kątem;
osteotomia Cottona – wykonywana głównie celem korekcji płaskostopia. Jej podstawowym celem jest plantaryzacja (ustawienie w dół) grzbietowo ustawionego I promienia stopy;
osteotomia Moberga – polega na wycięciu klina kostnego od strony grzbietowej paliczka podstawnego, po czym odłamy zespala się przy użyciu klamry lub wkrętu.

Osteotomia stawu skokowego to głównie metoda Evansa, choć istnieją także inne rodzaje przecięć struktur kostnych, dobierane indywidualnie do urazu i budowy anatomicznej stopy pacjenta.

Na czym polega osteotomia stawu skokowego?

Cięcia w przebiegu osteotomii nadskokowej mogą przebiegać na kilka sposobów. Jednak zawsze operację wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, najczęściej od pasa w dół. Zabieg trwa maksymalnie do 2 godzin, w większości przypadków udaje się jednak uzyskać pożądaną korekcję w ciągu 60-70 minut. Po zadziałaniu znieczulenia chirurg ortopeda rozcina tkanki miękkie, aby uwidocznić struktury kostne. Następnie przy użyciu specjalnych narzędzi chirurgicznych rozcina kości i składa je na nowo w taki sposób, aby uzyskać pożądane, ergonomiczne ustawienie kości. Po zespoleniu ich zszywa rozcięcia i unieruchamia stopę pacjenta, aby zapewnić jej optymalne warunku do gojenia i uchronić przed przemieszczeniem się odłamów.

Każdy etap osteotomii stawu skokowego powinien być starannie przemyślany. Poszczególne procedury ustala się na podstawie zdjęć RTG w obu płaszczyznach, a nierzadko również zdjęć tomografii komputerowej (TK). Dzięki temu pacjent ma pewność, że cały zabieg zostanie wykonany w pełni profesjonalnie.

Należy pamiętać, że elementem obowiązkowym po osteotomii stawu skokowego jest rehabilitacja prowadzona pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Może rozpocząć się już w ciągu pierwszych dni od operacji – wówczas w największym stopniu zapobiega zakrzepom i powikłaniom. Dopiero po uzyskaniu zrostu kostnego, działania z wykorzystaniem technik terapii manualnej, różnego rodzaju masażów (m.in. masaż funkcyjny, masaż tkanek głębokich) i ćwiczeń są bezpośrednio ukierunkowane na operowany staw, a także okoliczne tkanki. Dodatkowo, w celu wspomagania procesu gojenia się tkanek zaleca się odpowiednio dobraną suplementację, m.in.:

Osteotomia stawu skokowego – wskazania

Podstawowymi wskazaniami do wykonania osteotomii stawu skokowego są:

zmiany zwyrodnieniowe w obrębie tego stawu, uniemożliwiające prawidłowe poruszanie stopą i zachowanie jej biomechaniki;
stopa koślawa lub końsko-koślawa;
płaskostopie;
osteofity w obrębie stawu skokowego;
uszkodzenia chrząstki stawowej lub struktur kostnych, np. wskutek kontuzji i urazów mechanicznych.

W zależności od konkretnego wskazania, różnić się może dokładna procedura zabiegu. Zwłaszcza w kontekście prowadzenia kolejnych cięć w tkance kostnej.