Rekonstrukcja więzadeł jest metodą z wyboru u chorych z czynnościową niestabilnością stawu kolanowego znacznego stopnia, uciążliwą w życiu codziennym i zawodowym, uniemożliwiającą uprawianie sportu. Operacje często wykonuje się u ludzi młodych, u których gojenie się przebiega sprawniej, a rokowania są lepsze.
Więzadła stawu kolanowego
Staw kolanowy jest złożoną strukturą, mimo że odpowiada głównie za ruchy zgięcia, wyprostu i lekkie ruchy rotacyjne. Kolano umożliwia bowiem bieganie, chodzenia i utrzymywanie pionowej postawy ciała.
Więzadła stawu kolanowego dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne:
- zewnętrzne – więzadło poboczne piszczelowe (MCL), więzadło poboczne strzałkowe (LCL), więzadło rzepki, więzadło podkolanowe skośne i więzadło podkolanowe łukowate;
- wewnętrzne – więzadło krzyżowe przednie (ACL), więzadło krzyżowe tylne (PCL), więzadło poprzeczne kolana, więzadło łąkotkowo-udowe przednie i więzadło łąkotkowo-udowe tylne.
Ze względu na dynamikę stawu, częste ruchy skrętne i złożoność struktur, zarówno więzadła jak i inne tkanki tej okolicy bardzo często ulegają urazom nie tylko u sportowców. W przypadku więzadeł najczęściej dochodzi do ich naderwania lub zerwania. Zwykle uszkodzenia dotyczą więzadeł pobocznych i więzadeł krzyżowych.
Artroskopia
Dziś przez artroskop można wykonać większość zabiegów. Artroskopia to korzystna metoda, ponieważ umożliwia kontrolę wyniku po zabiegu, pozwala na określenie dalszych etapów leczenia czy usprawniania. W razie niepowodzenia i utrzymujących się dolegliwości rozstrzyga ponownie o wkroczeniu do stawu.
Więzadła krzyżowe
U chorych aktywnych fizycznie i z wyraźną niestabilnością wskazane jest leczenie operacyjne. Złoty standard stanowi artroskopowa rekonstrukcja ACL lub PCL z użyciem ścięgien mięśnia półścięgnistego i mięśnia smukłego.
Przeszczepy stabilizowane są we wcześniej przygotowanych kanałach kostnych kości udowej i kości piszczelowej za pomocą implantów mocujących. Z kolei w przypadku świeżego uszkodzenia ACL można przeprowadzić reinsercję uszkodzonego więzadła.
Więzadło rzepki
Rozpoznanie zerwania więzadła rzepki jest łatwe. Leczenie polega na śródkostnym doszyciu do rzepki kikuta więzadła, z odciążeniem szwu materiałem niewchłanialnym, a następnie unieruchomienie w wyproście kończyny na 4 tygodnie.
Z kolei w przypadkach zestarzałego uszkodzenia więzadła rzepki (powodującego trwały przykurcz mięśnia czworogłowego uda) konieczne jest uwolnienie z blizn i mobilizacja więzadła, po czym śródkostnie przyszywa się je paskiem powięzi do rzepki. Czas gojenia trwa 8 tygodni i wymaga odpowiednio dawkowanej fizjoterapii.
Więzadła poboczne
W przeciwieństwie do więzadeł krzyżowych, więzadła poboczne mają pewną szansę samoistnie się zregenerować, jeśli uszkodzenie nie jest zbyt obszerne. W większości przypadków efekt daje leczenie zachowawcze. Artroskopową rekonstrukcję przeprowadza się z użyciem ścięgien zginaczy. Przeprowadzenie pęczków zawsze dobiera się indywidualnie ze względu na dodatkowe rotacyjne niestabilności.
Rehabilitacja po operacji rekonstrukcji więzadeł
Program rehabilitacji dobierany jest indywidualnie dla każdego pacjenta i różni się intensywnością, tempem i metodyką usprawniania. Różnice te są zależne od:
- techniki operacyjnej;
- czasu od urazu;
- współistniejących urazów;
- wieku;
- rodzaju aktywności i kondycji fizycznej pacjenta;
- jego motywacji i znajomości programu usprawniania.
Tak naprawdę rehabilitację należy zacząć jeszcze przed operacją (rehabilitacja przygotowująca). Po operacji należy jak najszybciej wprowadzić krioterapię, ćwiczenia izometryczne oraz inne metody i zabiegi wspomagające.
Rehabilitacja po operacji powinna być ponadto podzielona na etapy. Pierwszym etapem jest zawsze dążenie do likwidacji obrzęku, bólu pooperacyjnego i stanu zapalnego. Nie należy umniejszać znaczenia ćwiczeń nawet na tym etapie. Często pomocne są ortezy zegarowe, które ustawiają kończynę dolną w odpowiednim położeniu i wraz z postępem rehabilitacji zwiększają ograniczony ruch stawu.
Następne etapy usprawniania obejmują zabiegi fizykalne, stosowanie kinesiotapingu i ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające. Celem jest stopniowe przywrócenie siły mięśni kończyny dolnej i ruchomości stawu kolanowego. Na samym końcu usprawniania kładzie się nacisk na pełen powrót do funkcjonalności i uprawiania sportu.
Poniższy film przedstawia przebieg fizjoterapii po rekonstrukcji więzadła krzyżowego-przedniego (ACL) na przykładzie jednego z naszych pacjentów z Centrum Fizjoterapeuty:
Zostaw komentarz