Uszkodzenie stożka rotatorów jest jedną z najczęstszych przypadłości wywołujących ból i ograniczenia ruchów w barku. Główną funkcją stożka rotatorów to stabilizacja głowy kości ramiennej w panewce stawu, jak również wykonywanie ruchów odwodzenia, zgięcia oraz rotacji zewnętrznej i wewnętrznej w stawie ramiennym.

Uszkodzenie stożka rotatorów - rehabilitacja

Co to jest stożek rotatorów i czym się charakteryzuję?

Stożek rotatorów to zespół mięśni otaczających głowę kości ramiennej niczym kaptur nałożony na głowę. W skład stożka rotatorów wchodzą 4 mięśnie, a dokładniej ścięgna mięśni takich jak:

Wszystkie te mięśnie mają swoje przyczepy początkowe na łopatce, a kończą się okalając głowę kości ramiennej wchodzącej w skład stawu łopatkowo-ramiennego.

Przyczyny uszkodzenia stożka rotatorów

Najczęstszą przyczyną uszkodzenia stożka rotatorów jest uraz, podczas którego wyżej wymienione mięśnie i ich ścięgna ulegają naderwaniu. W niektórych przypadkach mogą one nawet ulec całkowitemu zerwaniu. Drugą bardzo często występującą przyczyną (u osób po 70 roku życia co drugi pacjent) są zmiany degeneracyjno-zwyrodnieniowe ścięgien tworzących stożek rotatorów.

Objawy uszkodzenia stożka rotatorów

Do głównych i najczęściej spotykanych objawów należą:

  • ból i ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym, szczególnie podczas zgięcia, odwiedzenia oraz rotacji;
  • osłabienie siły i wytrzymałości mięśni;
  • silne bóle barku podczas wykonywania aktywności fizycznej angażującej stawy obręczy barkowej;
  • problemy w leżeniu na chorym boku;
  • tzw. rwanie, które często występuje w nocy;
  • trudności z wykonywaniem podstawowych czynności codziennych m.in. mycie głowy, ubieranie się, podnoszenie lekkich przedmiotów.

Rozpoznanie przy uszkodzeniu stożka rotatorów

Podstawą do prawidłowego rozpoznania tego rodzaju uszkodzenia jest przeprowadzenie przez lekarza lub fizjoterapeutę obszernego wywiadu. Dodatkowo niezbędne jest wykonanie dokładnego badania palpacyjnego oraz funkcjonalnego danych struktur, które mogły ulec uszkodzeniu.

Jeśli chodzi o badania obrazowe to jak najbardziej sprawdza się badanie ultrasonograficzne (USG) pokazujące, które dokładnie ścięgna zostały uszkodzone. Zaletą tego badania jest to, że można wykonać je również w formie dynamicznej. Dodatkowo można porównać stosunkowo szybko drugą kończynę i wychwycić dysproporcję pomiędzy nimi. Badanie MRI także jest w stanie określić stopień uszkodzenia, a dodatkowo wychwycić inne zmiany w postaci uszkodzenia obrąbka, chrząstki stawowej, nerwów czy naczyń krwionośnych. Podstawowe badanie RTG pozwala przyjrzeć się ustawieniu stawu oraz zmianom degeneracyjnym kości, zwyrodnieniom czy naroślom.

Należy pamiętać, że na podstawie samych badań obrazowych, bez późniejszego, specjalistycznego badania klinicznego, nie można być pewnym co tak naprawdę daje główne objawy, które posiada pacjent.

Uszkodzenie stożka rotatorów – rehabilitacja

Celem każdego leczenia jest zmniejszenie bólu i przywrócenie prawidłowej funkcji. W pierwszej kolejności powinno się zastosować wszystkie opcje leczenia nieoperacyjnego zanim podejmie się decyzje o wykonaniu zabiegu operacyjnego. Jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że leczenie operacyjne, w niektórych wypadkach (np. zerwanie stożka rotatorów) jest na ogół konieczne.

Leczenie zachowawcze w pierwszym etapie po uszkodzeniu stożka rotatorów, gdzie występuje stan zapalny, polega na jego złagodzeniu. Szczególnie polecane jest odciążenie uszkodzonych struktur, aby w jak najmniejszym stopniu dochodziło do prowokowania. Najczęściej stosuje się krioterapię miejscową oraz leki i maści przeciwzapalne i przeciwbólowe. W stanie ostrym zaleca się przeprowadzenie zabiegów takich jak laser czy fonoforeza, które mają za zadanie przyspieszyć gojenie oraz zmniejszyć dolegliwości bólowe pacjenta. W dalszej fazie leczenia zachowawczego główną pracę powinien wykonać fizjoterapeuta specjalizujący się w terapii manualnej. Ma ona na celu odzyskanie prawidłowej biomechaniki obręczy barkowej. Pozwoli to na odzyskanie utraconej funkcji kończyny. Uzupełnieniem procesu leczenia u pacjentów posiadających uszkodzenie stożka rotatorów powinny być indywidualnie dobrane ćwiczenia do stanu w jakim się znajduje w trakcie rehabilitacji. Dodatkowo, po wcześniejszym poinstruowaniu przez fizjoterapeutę, pacjent powinien wykonywać autoterapię we własnym zakresie.

Na filmie widzimy pacjentkę z naszego Centrum Fizjoterapeuty. Wykonane badania obrazowe, a także odpowiednie testy kliniczne potwierdziły, że występuje znaczne uszkodzenie stożka rotatorów. Przeprowadzana fizjoterapia ma na celu przede wszystkim zmniejszyć dolegliwości bólowe, a także poprawić zakres ruchomości. Rezultaty widoczne na filmie udało się osiągnąć w trakcie 2 wizyt, jednak to nie koniec dalszej pracy z pacjentką.