Przepuklina pępkowa to przemieszczenie zawartości jamy brzusznej przez otwarty pierścień pępkowy. Często występuje u kobiet i może mieć związek z przebytą ciążą, otyłością, wodobrzuszem. Przepukliny mogą powstawać także w środkowej części jamy brzusznej powyżej pępka – takie przepukliny nazywamy przepuklinami kresy białej.

Przepuklina pępkowa

Przyczyny przepukliny pępkowej

Bezpośrednią przyczyną przepukliny pępkowej w ciąży jest nadmierne rozciągnięcie powłok brzusznych. Rozwijający się płód coraz bardziej naciska na przednią ścianę jamy brzusznej, co powoduje między innymi jej osłabienie. W całym procesie duże znaczenie mają zmiany hormonalne zachodzące w ciąży, które powodują zmniejszenie wytrzymałości włókien kolagenowych. Ma to wprawdzie duże znaczenie w trakcie porodu – staje się on łatwiejszy dla kobiety, jednak może zwiększać ryzyko niektórych dolegliwości ciążowych, np. przepukliny pępkowej, rozejścia mięśnia prostego brzucha czy bólów kręgosłupa.

Na pojawienie się przepukliny pępkowej po porodzie narażone są szczególnie kobiety:

  • z nadwagą;
  • po wcześniej przebytych operacjach;
  • w wieku powyżej 35. roku życia;
  • po cięciu cesarskim;
  • nieprawidłowo wykonujące czynności dnia codziennego.

Szczególnie niebezpieczne w ciąży są ćwiczenia i czynności wiążące się ze znacznym wzrostem ciśnienia śródbrzusznego. Nie tylko może to spowodować powstanie przepukliny i rozejścia mięśnia prostego brzucha, ale również wpływa negatywnie na mięśnie dna miednicy i może być czynnikiem ryzyka nietrzymania moczu oraz obniżenia narządu rodnego. Oczywiście, przepuklina pępkowa może wystąpić także u kobiet młodszych i zdrowych, jednak znacznie rzadziej.

Jak wygląda przepuklina pępkowa?

Zazwyczaj pierwszym objawem wskazującym na obecność przepukliny pępkowej jest guzek w okolicy pępka. Staje się on bardziej widoczny podczas wstawania, zaś zmniejsza się lub wręcz znika przy leżeniu na plecach. Jeśli mimo powstania takiej przepukliny nie zostanie podjęte leczenie (fizjoterapia, modyfikacja stylu życia z naciskiem na prawidłowe wykonywanie czynności dnia codziennego), może dojść do dyskomfortu w jej okolicy. W bardziej zaawansowanych przypadkach zauważa się nawet ból przepukliny, nudności, wymioty i zaczerwienienie skóry, co wiąże się z uwięźnięciem przepukliny. Ta sytuacja jest już niebezpieczna. Przepuklina pępkowa nie jest niebezpieczna ani dla matki, ani dla rozwijającego się dziecka, chyba że dojdzie do jej uwięźnięcia i niedokrwienia jelit.

Leczenie przepukliny

Najskuteczniejszą metodą pozbycia się przepukliny pępkowej jest jej plastyka chirurgiczna, co wykonuje się po urodzeniu dziecka. Jeśli ma więcej niż 1 cm średnicy, prawdopodobnie lekarz zastosuje siatkę przepuklinową. Większych rozmiarów przepukliny będą wymagały nieco innego podejścia.

W ciąży najlepiej udać się do fizjoterapeuty (np. uroginekologicznego), który zastosuje metody profilaktyki dalszego pogłębiania się przepukliny. Stosuje się między innymi odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne bazujące na aktywacji dna miednicy i mięśnia poprzecznego brzucha, a także kinesiotaping. Na poniższym zdjęciu możemy zobaczyć jak wygląda aplikacja plastrami do kinesiotapingu w przypadku przepukliny pępkowej:

Przepuklina pępkowa

Kobieta musi wiedzieć, jak zachowywać się w trakcie dnia mając świadomość swojej przepukliny. Powinna ona:

  • unikać brzuszków, ćwiczeń siłowych ze znacznym obciążeniem;
  • kontrolować perystaltykę jelit, a w razie konieczności stosować dietę z błonnikiem – zaparcia zwiększają bowiem ryzyko rozwoju przepukliny pępkowej i innych przepuklin brzusznych;
  • dużo odpoczywać;
  • delikatnie aktywować mięśnie dna miednicy i mięsień poprzeczny brzucha, najlepiej pod okiem specjalisty.

Na koniec warto wspomnieć, że obecność samej przepukliny pępkowej nie jest typowym wskazanie do porodu poprzez cięcie cesarskie. Przyszłe mamy mogą zdecydować się także na poród naturalny, co powinno być zaakceptowane przez lekarza. Wszystko zależy od stopnia przepukliny, ewentualnych objawów dodatkowych i ogólnego stanu zdrowia dziecka oraz kobiety.

Przepuklina pępkowa – profilaktyka

Aby zmniejszyć ryzyko powstania przepukliny pępkowej warto wzmocnić mięśnie brzucha jeszcze przed zajściem w ciążę. Nie zagwarantuje to braku tego typu dolegliwości, ponieważ nawet silne mięśnie w trakcie ciąży ulegną rozciągnięciu, aczkolwiek znacznie zmniejszy ryzyko ich wystąpienia. Warto nauczyć się, jak aktywować mięsień poprzeczny brzucha, a także poszczególne części grupy mięśni dna miednicy. Bardzo ważny jest także prawidłowy oddech. Kobiety w ciąży powinny nauczyć się, jak oddychać torem dolnożebrowym, jak relaksować i aktywować mięśnie dna miednicy oraz jakie ćwiczenia wykonywać, aby wzmacniać rozciągające się mięśnie. Należy zaznaczyć, że źle wykonywane ćwiczenia są niebezpieczne i zwiększają ryzyko powikłań ciążowych i porodowych.

Umów wizytę w Centrum Fizjoterapeuty