Rehabilitacja po złamaniu kości ramiennej

Złamanie kości ramiennej stanowi do 1,5% wszystkich złamań kostnych. Istnieje wiele przyczyn tego urazu, choć najczęściej wskazuje się upadek z wysokości lub wypadki komunikacyjne i związane z uprawianiem sportów ekstremalnych. Leczenie przebiega standardowo, jak w przypadku innych złamań. Jedynie przy powikłanych i rozległych urazach podejmuje się interwencję chirurgiczną. Odpowiednio prowadzona rehabilitacja pozwala na całkowity powrót do sprawności sprzed urazu.

Złamanie kości ramiennej – przyczyny

Kość ramienna jest długa i masywna, dlatego jej złamania nie następują tak często. Jeśli już się przytrafią, mogą dotyczyć jej różnych części. Wyróżnia się więc złamania takie jak:

• złamanie nasady bliższej kości ramiennej – zwłaszcza u osób starszych i chorych na osteoporozę. Do urazu dochodzi wskutek upadku na wyciągniętą rękę z wysokości „własnej”, jest wówczas urazem niskoenergetycznym;
• złamanie części środkowej, czyli trzonu kości ramiennej – występuje najczęściej u zdrowych osób dorosłych, jako konsekwencja urazu wysokoenergetycznego, np. wypadku komunikacyjnego. Zazwyczaj towarzyszy mu opadanie ręki wskutek porażenia nerwu promieniowego;
• złamanie okolicy stawu łokciowego kości ramiennej – pojawia się zwykle u dzieci po upadku i podparciu na wyprostowaną w stawie łokciowym kończynę górną.

Do złamania kości ramiennej może dojść w każdej grupie wiekowej.

Złamanie kości ramiennej – objawy

Objawy złamania kości ramiennej zależą głównie od rozległości urazu i jego przyczyny. Poważniejszy obraz kliniczny dotyczy złamań otwartych i wieloodłamowych. Złamanie nasady bliższej kości ramiennej objawia się obrzękiem okolicy barku i ograniczeniem ruchomości stawu ramiennego, złamanie części środkowej skutkuje zniekształceniem ramienia, natomiast złamanie okolicy stawu łokciowego powoduje bolesne ograniczenie ruchomości tego stawu wraz z jego obrzękiem. Bez względu na lokalizację złamania, zawsze towarzyszy mu silny ból, zwiększenie ciepłoty ciała w miejscu urazu oraz zaczerwienienie.

Rehabilitacja po złamaniu kości ramiennej

Złamanie nasady bliższej kości ramiennej leczy się unieruchomieniem w ortezie przywiedzeniowej lub stosuje się tzw. opatrunek Desaulta. W dzisiejszych czasach odchodzi się od stosowania unieruchomienia gipsowego. Od samego początku leczenia wdraża się rehabilitację. Jej celem jest między innymi mobilizowanie wyprostu w stawie łokciowym, aby nie doszło do jego przykurczu oraz utrzymywanie odpowiedniej siły mięśniowej kończyny poszkodowanej. Złamania z przemieszczeniem odłamów leczy się operacyjnie. Konieczna jest bowiem repozycja i stabilizacja złamania tytanową płytką.

Przy złamaniu trzonu kości ramiennej kończynę górną unieruchamia się specjalną ortezą lub gipsem wiszącym Caldwella. Natomiast jeśli doszło do przemieszczenia odłamów, po ich repozycji do stabilizacji używamy gwoździa śródszpikowego. Złamania kości ramiennej w okolicy stawu łokciowego leczy się opatrunkiem sztywnym ramienno-dłoniowym przez okres około miesiąca. Przy przemieszczeniu odłamów wykonuje się zamkniętą repozycję i stabilizację wewnętrzną, najczęściej 3-4 drutami Kirschnera.

Terapia manualna

Rehabilitacja zależy od tego, czy złamanie wymagało repozycji i stabilizacji czy też nie. Jeśli tak, faktyczny plan terapeutyczny można rozpocząć dopiero po usunięciu opatrunku lub elementów stabilizacyjnych, w zależności od wskazań lekarza. Znacznie częściej spotyka się złamanie stabilne, bez powikłań i niewymagające repozycji. Wówczas warto skonsultować się z wybranym fizjoterapeutą jeszcze w trakcie noszenia unieruchomienia. Podstawą powrotu do pełnej sprawności jest terapia manualna. Często wykorzystuje się metodę Kaltenborn-Evjenth, choć istnieje wiele innych, polecanych szkół terapii manualnej. Jej celem będzie bezpieczna i skuteczna poprawa ruchomości w ograniczonych stawach, działanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe oraz przywrócenie prawidłowego toru ruchu w stawie.

Uzupełnieniem są terapie manualne oddziałujące na tkanki miękkie, ponieważ to właśnie je należy opracować jeszcze przed przystąpieniem do pracy stawowej. Są to między innymi:

• masaż poprzeczny;
• masaż tkanek głębokich;
• igłoterapia;
• masaż funkcyjny;
• funkcjonalna osteopatia i integracja (FOI).

Efekty rehabilitacji warto zabezpieczyć aplikacją kinesiotapingu. Po każdej wizycie pacjent otrzymuje zadania domowe, czyli indywidualnie dobrane ćwiczenia po złamaniu kości ramiennej lub zalecenia do domu, które mają przyspieszyć rekonwalescencję.

Złamanie kości ramiennej – leczenie zachowawcze

Po złamaniu kości ramiennej (jak również w przypadku innych złamań) rekomenduje się wprowadzenie diety bogatej w takie składniki jak wapń, cynk, mangan, miedź, bor, witamina C, witamina D oraz witaminy z grupy B. Są to związki niezbędne do szybkiego i prawidłowego gojenia się tkanki kostnej. Wystarczy więc spożywać dużą ilość świeżych warzyw i owoców, jajka, ryby, oleje roślinne oraz zboża. Alternatywą jest suplementacja algi Spirulina, która zawiera wszystkie te związki w dużym stężeniu i odpowiedniej dla organizmu wchłanialności. Jednocześnie warto suplementować kolagen, który jest podstawowym materiałem budulcowym kości.