Tendinopatia ścięgna to zmiany, które początkowo mają charakter zapalny spowodowany przeciążeniami i sumującymi się mikrourazami. Na tle zmian zapalnych rozwijają się zmiany strukturalne i zwyrodnieniowe. Czerwoną lampką w tym przypadku są nawet niewielkie odczucia bólowe tej okolicy. Jest to sygnał do zmiany obciążeń treningowych i rozpoczęcia diagnostyki w celu wyeliminowania przyczyny, aby zapobiec uszkodzeniom na poziomie strukturalnym.

Tendinopatia ścięgna achillesa

Ścięgno Achillesa

Ścięgno Achillesa jest jednym z najmocniejszych i najgrubszych ścięgien w organizmie człowieka. Jego długość wynosi około 15 cm. Łączy kość piętową z mięśniami łydki, umożliwiając zgięcie podeszwowe w stawie skokowym. Ścięgno Achillesa zbudowane jest z końcowych włókien mięśnia brzuchatego łydki i mięśnia płaszczkowatego, tworzących mięsień trójgłowy łydki. Przyczep końcowy ścięgna znajduje się na kości piętowej, zajmując większą część guza piętowego.

Tendinopatia – przyczyny

Przyczynami tendinopatii są najczęściej przewlekłe zmiany przeciążeniowe, rzadziej ostre urazy. Stan zapalny w początkowej fazie choroby przeradza się w zmiany degeneracyjne w obrębie
włókien kolagenowych tworzących ścięgno. Często powtarzające się zbyt duże obciążenia ścięgna, niedostateczny czas na regenerację, zmiany te rozwijają się bardzo często u osób trenujących np.
biegi. Dodatkowo błędy podczas treningu, wady stóp, zaburzona biomechanika stopy, nieodpowiednie przygotowanie do wysiłku fizycznego, zmniejszona genetycznie elastyczność tkanki ścięgnistej to główne przyczyny powstawania tej choroby.

Objawy

Charakterystyczne objawy to poranna “sztywność”, którą udaje się rozchodzić po kilku minutach. Może pojawić się ból występujący na początku aktywności, który następnie zanika. Jednak często zdarza się, że powraca kilka godzin po zakończonym wysiłku. Ból powodują czynności takie jak przysiad, chodzenie na palcach czy chodzenie po schodach. Pojawia się on najczęściej 3-5 cm nad kością piętową. Może wystąpić również obrzęk, podwyższona ciepłota, w palpacji wyczuwalne zgrubienia, a także nieprzyjemne doznania podczas ściskania ścięgna.

Leczenie tendinopatii

Leczenie tendinoaptii w fazie ostrej polega przede wszystkim na unikaniu obciążeń treningowych. Zabiegi mają na celu zmniejszenie stanu zapalnego np. protokół PRICE, ultradźwięki, krioterapia, laser. W fazie przewlekłej dużą skutecznością cieszy się protokół na bazie ćwiczeń ekscentrycznych, które stymulują produkcję kolagenu typu I i zwiększenie przekroju poprzecznego ścięgna. Protokół Alfredsona polega na wykonywaniu ćwiczeń przy wyproście w stawie kolanowym oraz przy zgięciu do 45 stopni (2 razy dziennie, 3 serie po 15 powtórzeń, 6-7
razy w tygodniu przez co najmniej 12 tygodni). Ćwiczenia w tym protokole polegają na działaniu z dużym ciężarem i powolną fazą ekscentryczną. U osób z tendinopatią zlokalizowaną bliżej guza piętowego nie zaleca się opuszczania poniżej poziomu stopy. Natomiast jeśli zmiany umiejscowione są wyżej, wówczas możliwe jest opuszczanie jej poniżej. W miarę postępu ćwiczeń należy zwiększać obciążenie zewnętrzne np. plecak, gryf.

Podsumowanie

Tendinopatia ścięgna Achillesa to choroba o charakterze złożonym i wieloczynnikowym. Nakładanie się czynników ryzyka znacznie zwiększa możliwość wystąpienia choroby. Bardzo ważne jest szybkie reagowanie na sygnały mogące świadczyć o początku choroby tak, aby zapobiec zmianom strukturalnym. Sprawna diagnostyka, terapia i ćwiczenia monitorowane pod okiem
specjalisty pozwolą na bezpieczny powrót do aktywności fizycznej.