Operacja palców młotkowatych stanowi popularną metodę leczenia tej przypadłości. Palec młotkowaty to jedna z najczęściej diagnozowanych deformacji przodostopia. W początkowych stadiach dolegliwości na ogół pomaga konsekwentnie i planowo prowadzona fizjoterapia, jednak w późniejszych etapach konieczna okazuje się być interwencja chirurgiczna. Jak przebiega operacja palców młotkowatych i kiedy jest niezbędna?

Operacja palców młotkowatych

Ryc.1. Zdjęcie RTG jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się po operacji palców młotkowatych w celu podjęcia rehabilitacji.

Leczenie palców młotkowatych

Palec młotkowaty polega na szponiastym zakrzywieniu palca stopy, zwykle II lub III. Dochodzi do zgięcia grzbietowego w obrębie stawu śródstopno-palcowego (MTP) oraz do podeszwowego zgięcia w obrębie stawu międzypaliczkowego bliższego (PIP). W profilaktyce i leczeniu zachowawczym zwraca się szczególną uwagę na prawidłowe obuwie. Powinno mieć ono szerokie noski, niespychające palców oraz być przynajmniej 0,5 cm dłuższe od najdłuższego palca stopy. Uzupełnieniem jest rehabilitacja ortopedyczna. Zwłaszcza przy jednoczesnym występowaniu palucha koślawego, co jest bardzo częste i co pogarsza rokowania pacjenta. Ostatecznością jest leczenie operacyjne.

Zobacz również: Paluch koślawy fizjoterapia.

Operacja palców młotkowatych – na czym polega?

Głównym celem operacji jest ustawienie zdeformowanego palca w pozycji fizjologicznej (prawidłowej). Istnieje wiele metod chirurgicznych, które to umożliwiają, a ich dobór zależy od wielu czynników takich jak wiek pacjenta, stopień zaawansowania wady czy jej przyczyny. W przypadku deformacji korektywnej niekiedy wystarcza zabieg na tkankach miękkich, polegający na wydłużeniu lub przecięciu odpowiednich ścięgien. Częściej jednak interwencją należy objąć również tkankę kostną. Jeżeli zwyrodnienie stawu jest niewielkie, przeprowadza się:

  • operację według Pisaniego – w jej trakcie wykorzystuje się ścięgna mięśnia zginacza krótkiego palców;
  • operację według Girdlestona – z wykorzystaniem ścięgna mięśnia zginacza długiego palców.

Ostatnimi czasy ogromną popularnością wśród ortopedów cieszy się metoda łączona, czyli przecięcie lub wydłużenie ścięgien danego palca z jednoczesnym wykonaniem tzw. osteotomii (przecięcia kości na odpowiedniej wysokości). Jeśli u pacjenta stwierdza się obecność palucha koślawego, można go skorygować podczas tej operacji. Wszystko odbywa się w znieczuleniu podpajęczynówkowym, a czas trwania zabiegu wynosi średnio 1-1,5 h. Pacjent wypisywany jest do domu jeszcze tego samego dnia, pouczony w zakresie dalszej rehabilitacji.

Zalecenia po operacji palców młotkowatych

Początkowo należy wykonywać zimne okłady zgodnie z zaleceniami lekarza (nawet kilkukrotnie w ciągu dnia) oraz stosować się do zasad elewacji kończyny (utrzymywać ją powyżej poziomu, aby zapobiegać tworzeniu się obrzęków). Celem działania przeciwbólowego stosuje się leki z grona NLPZ. Po 2 tygodniach odbywa się wizyta kontrolna wraz ze zdjęciem szwów. To czas, w którym można rozpocząć obciążanie kończyny. Powrotem do sprawności ruchowej powinien zająć się fizjoterapeuta.

Celem rehabilitacji jest przywrócenie pełnej ruchomości wszystkich stawów stopy, reedukacja chodu, wzmocnienie i rozciągnięcie odpowiednich mięśni, których czynność uległa upośledzeniu wskutek 2-tygodniowego odciążenia. Stosuje się więc liczne metody terapii manualnej, różnego rodzaju masaże (m.in. masaż funkcyjny, masaż tkanek głębokich), indywidualnie dobrane ćwiczenia. Często wykorzystuje się również suche igłowanie i kinesiotaping. W celu przyśpieszenia regeneracji zaleca się stosować kolagen, który wpływa na jakość i wytrzymałość gojących się tkanek oraz kwas hialuronowy utrzymujący odpowiednie nawodnienie tkanek w organizmie. Powrót do pełnej sprawności trwa zazwyczaj 6-12 tygodni, w zależności od zaangażowania pacjenta.

Operacja palców młotkowatych – wskazania

Operację palców młotkowatych można wykonać w każdym przypadku tej wady, bez względu na jej zaawansowanie. W zależności od stopnia ciężkości zmienia się jedynie metodę korekcyjną. Jeśli jest on łagodny, zastosowanie znajduje np. metoda Pisaniego czy metoda Girdlestona. Z kolei gdy jest ciężki, chirurg naruszy również tkankę kostną. W początkowych stadiach palca młotkowatego zaleca się wypróbowanie metod nowoczesnej fizjoterapii.

Ile kosztuje operacja palców młotkowatych?

Operacja palców młotkowatych jest możliwa do wykonania w ramach NFZ. Niektórzy pacjenci decydują się jednak na prywatny zabieg, którego koszt waha się w zakresie 2000-4000 zł.

Umów wizytę w Centrum Fizjoterapeuty