Ból barku może mieć rozmaite przyczyny, od dawno doznanej kontuzji, poprzez przeciążenie barku w trakcie ćwiczeń, aż do poważnych kontuzji czy chorób przewlekłych. Częstą przyczyną jest jednak konflikt podbarkowy (zespół ciasnoty podbarkowej), opisujący mechanizm, w którym źródłem odczuwanego przez pacjenta bólu jest ucisk w okolicy przestrzeni podbarkowej. Wynika to ze zbliżenia się powierzchni stawowych, które uciskają okoliczne tkanki i ograniczają ruchomość stawu ramiennego.
Ból barku – przyczyny
Przestrzeń podbarkowa jest okolicą ograniczoną przez następujące struktury anatomiczne: wyrostek barkowy łopatki, więzadło kruczo-barkowe, głowę kości ramiennej. W konsekwencji rozmaitych urazów, przeciążeń, a także zaburzeń biomechaniki dochodzi do nacisku kości na miękkie części tej okolicy: kaletkę podbarkową i ścięgna stożka rotatorów. Przyczynami konfliktu podbarkowego są:
- przebyte urazy okolicy barku;
- wady postawy, zwłaszcza te przebiegające z protrakcją barków;
- przykurcze mięśniowe;
- zmiany zwyrodnieniowe.
Konfliktem podbarkowym zwiemy zmniejszenie przestrzeni podbarkowej oraz patologiczne tarcie między dwiema powierzchniami stawowymi. Konsekwencją tego na dłuższą metę jest stan zapalny kaletki podbarkowej i stopniowe nasilanie się bólu. Inne możliwe przyczyny bólu barku to:
- uszkodzenie lub przeciążenie stożka rotatorów;
- zamrożony bark;
- skręcenie lub zwichnięcie barku;
- złamanie proksymalnej części kości ramiennej lub obojczyka;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.
I wiele innych. Aby ustalić przyczynę bólu barku najlepiej udać się na wizytę u fizjoterapeuty, który na podstawie licznych testów funkcjonalnych oceni kondycję poszczególnych mięśni i tkanek.
Ból barku – diagnostyka
W diagnostyce przyczyn bólu barku ogromne znaczenie mają testy funkcjonalne. Przykładowo, przy podejrzeniu konfliktu podbarkowego należy wykonać:
- test Jobe’a – kończyna górna odwiedzona do 90 stopni, wyprostowana w stawie łokciowym i ustawiona w rotacji wewnętrznej. Pacjent wykonuje ruch zgięcia w płaszczyźnie poziomej przeciwko oporowi fizjoterapeuty. Ból wskazuje na dodatki wynik testu;
- test draśnięcia Apleya – pacjent stoi i próbuje palcem wskazującym dotknąć leżący po przeciwnej stronie przyśrodkowy górny kąt łopatki (zakładając rękę za głową, jak do „agrafki”). Ból wskazuje na dodatni wynik testu.
Ważnymi testami w diagnostyce bólu barku są również: test Neera, test ciasnoty Hawkinsa czy test Abotta-Saundersa. Uzupełniająco warto wykonać RTG bądź tomografię komputerową. RTG częściej znajduje zastosowanie przy uszkodzeniu stawów i kości, natomiast tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny wykonuje się przy podejrzeniu uszkodzenia tkanek miękkich. Jeśli nie mamy czasu czekać na skierowanie lub chcemy szybko zobrazować okolicę barku można zdecydować się na USG.
Ból barku – leczenie
Leczenie bólu barku to proces wieloetapowy. W pierwszej kolejności należy ustalić przyczynę bólu, aby móc ją zlikwidować. Przeciwbólowe maści, iniekcje czy okłady są jedynie działaniem objawowym – nie wyeliminują bólu, lecz chwilowo go uśmierzą. Najlepiej udać się do fizjoterapeuty ortopedycznego, który znajdzie przyczynę bólu i wdroży rehabilitację. W przypadku gdy kontuzja tego wymaga, zastosuje czasowe unieruchomienie, np. w specjalnej ortezie. Jeśli natomiast pojawi się podejrzenie skręcenia, zwichnięcia lub złamania, odeśle pacjenta do ortopedy.
Fizjoterapia składa się z kilku etapów. Zwykle terapia rozpoczyna się masażem funkcyjnym, masażem poprzecznym, opracowaniem punktów spustowych, suchym igłowaniem lub innymi technikami, które mają na celu rozluźnić tkanki miękkie wokół barku. Następnie wdraża się terapię manualną, czyli mobilizacje i manipulacje stawów. Najskuteczniejszą techniką przeciwbólową terapii manualnej jest trakcja, polegająca na ustabilizowaniu dwóch powierzchni stawowych i delikatnym odciągnięciu ich od siebie. Dzięki temu między nimi tworzy się przestrzeń, przez którą przepływa krew i limfa, odżywiając tkanki i przyspieszając ich regenerację. Trakcja może odbywać się pulsacyjnie lub mieć charakter ciągły (po odseparowaniu powierzchni stawowych przez kilkanaście sekund utrzymuje się pozycję). Na koniec, jako wspomaganie terapii właściwej bardzo często wykorzystuje się taping sztywny lub kinesiotaping, w zależności od wskazań.
Pacjent zawsze otrzymuje zalecenia do domu. Najczęściej mają formę ćwiczeń, które musi wykonywać codziennie aż do kolejnej wizyty. Skuteczność leczenia zachowawczego w gabinecie fizjoterapeuty oceniana jest bardzo wysoko. Jeśli postępowanie zostanie odpowiednio dobrane, rokowania są dobre, a pacjent może wrócić do uprawiania sportu, także wyczynowego. Czas trwania rehabilitacji zależy od przyczyny bólu barku.
Zostaw komentarz