Przepuklina w kręgosłupie określana jest potocznie jako wypadnięcie dysku. To dość ogólne określenie, ponieważ w rzeczywistości, w praktyce miejsce ma wysunięcie się jedynie jądra miażdżystego poza osłabiony i uszkodzony pierścień włóknisty. Konsekwencją jest ucisk na okoliczne struktury miękkie, zwłaszcza na nerwy. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz ortopeda oraz fizjoterapeuta.
Przepuklina w kręgosłupie – przyczyny
Do powstania przepukliny w kręgosłupie najczęściej dochodzi wskutek nieodpowiedniego trybu życia, zwłaszcza długotrwałego przyjmowania wymuszonej, nieergonomicznej pozycji lub zbyt intensywnych wysiłków fizycznych. Często miejsce ma wówczas pęknięcie pierścienia włóknistego, które może być:
- promieniste – poprzecznie uszkadza pierścień włóknisty i umożliwia wydostawanie się mas jądra miażdżystego. W konsekwencji może dojść do ekstruzji jądra miażdżystego;
- okrężne – rozluźnienie poszczególnych warstw pierścienia doprowadzające do uogólnionego uwypuklenia dysku;
- poprzeczne – niewielkie uszkodzenia powstające na granicy pierścienia i blaszki granicznej, z reguły obwodowe.
Czynnikiem ryzyka jest też uraz kręgosłupa, przebyta operacja tej okolicy oraz podeszły wiek.
Przepuklina w kręgosłupie – objawy
Na samym początku dolegliwości bólowe mają charakter punktowy, lokalizują się w linii środkowej na poziomie segmentu, którego dotyczy dyskopatia. Zwyrodniałe jądro miażdżyste jedynie napina pierścień włóknisty, nie przerywając jego ciągłości. Może jednak pośrednio drażnić zakończenia bólowe worka oponowego. Ból występuje okresowo i zależy od pozycji ciała. Zazwyczaj znika po przyjęciu pozycji leżącej.
W kolejnej fazie schorzenia pojawia się już szczelina – pęknięcie w pierścieniu włóknistym powodujące jego ścieńczenie i podatność na wypuklanie się w danym miejscu pod naciskiem przemieszczającego się od wewnątrz zwyrodniałego jądra miażdżystego. Ten etap zwie się wypukliną kręgosłupa. Dolegliwości bólowe pojawiają się nie tylko w linii pośrodkowej, ale również promieniują wzdłuż nerwów korzeniowych.
Jeśli natomiast pierścień włóknisty zostanie całkowicie przerwany, wolna część zwyrodniałego jądra miażdżystego przechodzi przez wytworzone „wrota przepukliny”. Tworzy przepuklinę przedostającą się do przestrzeni między pierścieniem włóknistym, a więzadłem podłużnym tylnym, choć w skrajnych przypadkach może wręcz przerywać ciągłość tego więzadła. Dolegliwości bólowe są stałe i intensywne, nie zmieniają się pod wpływem zmiany pozycji, mogą jedynie słabnąć i nasilać się. Ból ma charakter korzeniowy.
Diagnostyka przepukliny w kręgosłupie
Aby bardzo dobrze zobrazować przepuklinę w kręgosłupie, należy wykonać badanie RTG oraz tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Pomocne są również testy neurologiczne i testy funkcjonalne wykonywane przez fizjoterapeutę, aby ustalić, w jakim stopniu dolegliwości wpływają na funkcjonowanie pacjenta.
Przepuklina w kręgosłupie – leczenie
Zazwyczaj w przypadku przepukliny kręgosłupa wystarcza leczenie zachowawcze, które opiera się na:
- modyfikacji stylu życia – unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów, regularna aktywność fizyczna dobrana do możliwości i stanu zdrowia, zamiana materaca na profilowany, ergonomia w pracy i życiu codziennym;
- fizjoterapii – zalicza się do niej m.in. terapia manualna, kinezyterapia, różnego rodzaju masaże, suche igłowanie, kinesiotaping, indywidualnie dobrane ćwiczenia, edukacja pacjenta, (np. pozycje ułożeniowe).
Doraźnie stosować można leki i maści przeciwbólowe. Nie powinny one jednak stanowić podstawy leczenia, ponieważ nie usuwają przyczyn przepukliny, a jedynie uśmierzają chwilowo objawy. Operacja zalecana jest dopiero wtedy, gdy u pacjenta pojawiają się niedowłady kończyn oraz gdy objawy nasilają się mimo leczenia zachowawczego.
Zobacz również: Przepuklina kręgosłupa rehabilitacja.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa
Przepuklina w obrębie kręgosłupa może mieć również charakter wrodzony i dotyczy 1-2 dzieci na 1000. Przyczyny schorzenia nie są znane. Za główne czynniki ryzyka uznaje się jednak niedobór kwasu foliowego, witaminy A i witaminy E u ciężarnej, a także niedotlenienie okołoporodowe, infekcje i stosowanie chemioterapeutyków. Dziecko urodzone z przepukliną oponowo-rdzeniową jest dzieckiem niepełnosprawnym. Nasilenie zaburzeń może być różnorodne. Niektóre dzieci mogą chodzić samodzielnie i częściowo kontrolować funkcje wydalnicze, inne do poruszania się potrzebują wózka inwalidzkiego.
Większość dzieci już w pierwszej dobie po urodzeniu przechodzi operację. W późniejszym czasie kluczowa jest długotrwała rehabilitacja, regularne kontrole neurologiczne oraz korzystanie z pomocy ortopedycznych (np. kule ortopedyczne), jeśli są potrzebne.
Zostaw komentarz