Osłabienie siły mięśniowej ręki

Osłabienie siły mięśniowej ręki to poważny problem neurologiczny, który może pojawić się w każdym wieku na tle rożnych mechanizmów. W zależności od przyczyn może mieć charakter przewlekły i nieodwracalny bądź odwracalny, który leczy się odpowiednio dobraną fizjoterapią. Diagnostyką i leczeniem osłabienia siły mięśniowej zajmuje się przeważnie lekarz neurolog we współpracy z fizjoterapeutą.

Ryc.1. Tomograf komputerowy (TK) odcinka szyjnego kręgosłupa jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się z bólem i osłabieniem siły mięśniowej ręki.

Osłabienie siły mięśniowej ręki – przyczyny

Osłabienie siły mięśniowej ręki najczęściej ma związek z uszkodzeniem lub uciskiem nerwów wychodzących z określonych segmentów kręgosłupa, czyli z poziomu C3-Th1. Ich obszar unerwienia obejmuje właśnie kończynę górną oraz obręcz kończyny górnej. Do takiego ucisku bądź uszkodzenia przeważnie dochodzi wskutek urazów mechanicznych (złamanie, stłuczenie kręgosłupa, wypadek samochodowy, upadek z wysokości) lub choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, powodującej tworzenie się osteofitów. Poważnym problemem zdrowotnym jest także dyskopatia, czyli szerokie grono schorzeń związanych z uszkodzeniem krążka międzykręgowego w kręgosłupie, potocznie nazywanego dyskiem. Uwypuklenie jądra miażdżystego poza pierścień włóknisty powoduje utworzenie się przepukliny, która uciska na okoliczne nerwy. Zagrożeniem dla kończyny górnej jest więc przepuklina na poziomie C3-Th1.

Osłabienie siły mięśniowej ręki może także wynikać z rozwijających się chorób przewlekłych, np.:

• dystonii;
• choroby Parkinsona;
• choroby Alzheimera;
• stwardnienia rozsianego;
• stwardnienia zanikowego bocznego;
• zapalenia wielomięśniowego;
• mieszanej choroby tkanki łącznej;
• i wielu innych.

Warto także wspomnieć, że przemijające osłabienie siły mięśniowej kończyny górnej wynikać może z dłuższego unieruchomienia kończyny np. w ortezie lub opatrunku gipsowym podczas rekonwalescencji po urazach i kontuzjach. Już 3-tygodniowe unieruchomienie skutkuje osłabieniem mięśni i ograniczeniem zakresu ruchu w stawach, jednak ma to charakter odwracalny.

Osłabienie siły mięśniowej ręki – objawy

Osłabienie siły mięśniowej to inaczej uczucie spadku siły mięśniowej, uniemożliwiające maksymalne wykorzystanie sprawności kończyny górnej. W zależności od stopnia problemu pacjent może mieć trudności z podnoszeniem cięższych przedmiotów, czesaniem się, ubieraniem czy podnoszeniem szklanki z wodą do ust.

Przeważnie nie towarzyszą temu żadne inne dolegliwości, choć mogą się pojawić w zależności od przyczyn osłabienia siły mięśniowej. Przykładowo, jeśli miejsce ma przepuklina C6-C7, pacjent doświadczać będzie dodatkowo drętwienia, mrowienia i promieniowania kończyny górnej do kciuka dłoni. Natomiast osłabienie dotyczyć będzie przede wszystkim mięśnia dwugłowego ramienia i mięśni prostowników nadgarstka.

Diagnostyka osłabienia siły mięśniowej ręki

Osłabienie siły mięśniowej ręki ocenia się na podstawie skali Lovetta kończyny górnej. Badanie zawsze rozpoczyna się od sprawdzenia siły mięśniowej w 3 stopniu, przy czym pozycje wyjściowe do 4 i 5 stopnia są takie same jak do stopnia 3. Różnica wynika również z tego, że w 4 i 5 stopniu dodaje się opór zewnętrzny. Przykładowy przebieg badania dla zgięcia w stawie ramiennym:

• 3 – pacjent wykonuje ruch samodzielnego zgięcia kończyny górnej w stawie ramiennym do kąta 90 stopni, przebywając w pozycji siedzącej;
• 4 – fizjoterapeuta przykłada opór mniejszy od maksymalnego na nasadę dalszą ramienia tuż nad stawem łokciowym, pacjent powtarza powyższy ruch;
• 5 – fizjoterapeuta przykłada opór maksymalny, umożliwiający wykonanie ruchu w pełnym zakresie;
• 2 – pacjent leży na boku nietestowanym. Kończyna górna nietestowana zgięta i ułożona pod głową, z kolei testowana odciążona ręką fizjoterapeuty. Pacjent wykonuje samodzielny ruch w pełnym zakresie;
• 1 – pacjent leży tyłem, a jego kończyna górna testowana leży wzdłuż tułowia. Podczas próby zgięcia fizjoterapeuta wyczuwa napięcie na przednio-przyśrodkowej powierzchni nasady bliższej ramienia;
• 0 – brak napięcia.

Za pomocą testu Lovetta ocenić można każdy ruch w kończynie górnej (i reszcie ciała). Uzupełniająco przy osłabieniu siły mięśniowej ręki wykonać można badanie EMG, ENG oraz rezonans magnetyczny kręgosłupa. Pomogą one znaleźć przyczynę problemu.

Osłabienie siły mięśniowej ręki – leczenie

Leczenie osłabienia siły mięśniowej powinno być przyczynowe. Takiej możliwości nie ma w przebiegu postępujących chorób przewlekłych, wówczas za pomocą farmakoterapii i ćwiczeń dąży się do spowolnienia postępów choroby i jak najdłuższe utrzymywanie sprawności. Przywrócenie siły mięśniowej możliwe jest po długotrwałym unieruchomieniu za pomocą indywidualnie dobranych ćwiczeń i technik terapii manualnej, a także w przebiegu większości przypadków dyskopatii.

U pacjenta z dyskopatią odcinka szyjnego kręgosłupa bardzo dobre efekty uzyskuje się na drodze trakcji kręgosłupa szyjnego i piersiowego, rozluźniania mięśni szyi i obręczy kończyny górnej, a także ćwiczeń izometrycznych i stabilizujących tej okolicy. Rozluźnianie pozwala na stworzenie idealnych warunków do wchłaniania się przepukliny, zaś ćwiczenia chronią przed wystąpieniem problemu w przyszłości. Zmian zwyrodnieniowych nie można cofnąć, jednak aby chronić się przed ich dalszym rozwojem, warto suplementować kolagen i kwas hialuronowy, a także pozostać aktywnym fizycznie.