Ból śródstopia to dolegliwość, która wpływa negatywnie na cały organizm. Utrudnione staje się bowiem chodzenie i wykonywanie wielu aktywności fizycznych, podczas których z powodu bólu stopa ustawia się w pozycji przeciwbólowej, często niefizjologicznej. Skutkuje to kompensacją ze strony stawów kolanowych, stawów biodrowych czy kręgosłupa i może rzutować na bóle zupełnie innych części ciała. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz ortopeda we współpracy z fizjoterapeutą.

Ból śródstopia

Ryc.1. Zdjęcie RTG stopy prawej (na stojąco) jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się z bólem śródstopia.

Ból śródstopia – przyczyny

Ból śródstopia może mieć wiele różnych przyczyn, jednak do najczęściej diagnozowanych należą:

  • płaskostopie podłużne lub płaskostopie poprzeczne – ból wynika z niewydolności więzadeł poprzecznych stopy lub osłabienia funkcji mięśnia piszczelowego tylnego, czego konsekwencją jest przeciążenie stopy;
  • paluch sztywny – w jego przebiegu tworzą się osteofity, które wchodzą w konflikt z obuwiem i prowadzą do powstania wtórnych zmian skórnych;
  • paluch koślawy – ból lokalizuje się głównie u podstawy palucha, choć może rozprzestrzeniać się również na śródstopie, zwłaszcza przy dłuższej aktywności fizycznej;
  • zespoły uciskowe nerwów obwodowych – np. zespół kanału stepu, neuralgia Baxtera, uwięźnięcie nerwu strzałkowego powierzchownego, neuralgia Mortona;
  • zapalenie rozcięgna podeszwowego – ból zazwyczaj lokalizuje się w okolicy guza piętowego, jednak może dojść do zajęcia również jego dystalnej części, co manifestuje się dolegliwościami okolicy śródstopia;
  • złamania kości śródstopia – zmęczeniowe, osteoporotyczne, wskutek kontuzji;
  • choroba zwyrodnieniowa stawów – przeważnie dotyczy I stawu śródstopno-paliczkowego, co jest odczuwane jako tępy, rozlany ból również śródstopia;
  • odciski i modzele – zgrubienia skórne zlokalizowane na podeszwie śródstopia, dają dolegliwości zwłaszcza podczas obciążania stopy.

Bóle śródstopia mogą jednak wynikać z wielu innych przyczyn, np. z dłuższego chodzenia w niewygodnym lub źle dobranym obuwiu. Można to zaobserwować szczególnie u kobiet preferujących buty z wysokimi obcasami lub zwężanymi noskami.

Ból śródstopia – objawy

Ból śródstopia lokalizuje się na stronie podeszwowej stopy, zwykle na wysokości stawów śródstopno-paliczkowych. Występuje i nasila się podczas obciążania stopy, a więc podczas chodzenia, biegania, skakania czy nawet stania. Ból może mieć charakter ostry lub rozlany, w zależności od przyczyn. Nierzadko towarzyszą mu inne objawy, takie jak:

  • zaburzenia czucia w obrębie podeszwy stopy;
  • mrowienie i drętwienie palców;
  • zmiany skórne, np. modzele;
  • zniekształcenie określonych części stopy, np. palucha, a także zwiększone ryzyko rozwoju wad postawy, jako że stopa przyjmuje pozycję przeciwbólową, nieprawidłową pod kątem fizjologii.

Bóle śródstopia wymagają konsultacji z ortopedą oraz fizjoterapeutą.

Diagnostyka bólu śródstopia

Zarówno ostre, jak i nawracające czy przewlekłe bóle śródstopia przeważnie wymagają wykonania badania RTG. Dzięki temu lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta może ocenić, czy ma do czynienia z urazem kostno-stawowym, np. świeżym lub przestarzałym złamaniem bądź zwichnięciem stawów. Może również w dużą dokładnością ocenić położenie palucha. Przy podejrzeniu patologii tkanek miękkich można wykonać tomografię komputerową lub USG, natomiast przy podejrzeniu schorzeń reumatycznych ważne są badania krwi. Dodatkowo, fizjoterapeuta może ocenić kondycję stopy na podstawie testów funkcjonalnych oraz palpacyjnych.

Ból śródstopia – leczenie

Jeśli to konieczne, ortopeda zleca założenie unieruchomienia lub kieruje pacjenta na zabieg ortopedyczny. Przeważnie, większość bólów śródstopia leczy się zachowawczo przy pomocy fizjoterapii. Leczenie zawsze dobierane jest indywidualnie do pacjenta, w zależności od przyczyn. Płaskostopie wymaga zastosowania terapii manualnej i regularnie wykonywanych ćwiczeń. Zespoły uciskowe nerwów obwodowych dobrze reagują na techniki mobilizacyjne, natomiast modzele czy odciski powinny zostać usunięte przez podologa. Bardzo często istotą jest korekcja wad stóp, ponieważ usunięcie modzela niewiele da, jeśli stopa w dalszym ciągu ustawiać się będzie nieprawidłowo, stymulując tworzenie się nowych zmian.

Szczególnie częstym problemem jest choroba zwyrodnieniowa stawów stopy oraz paluch koślawy. W pierwszym przypadku stosuje się m.in. leczenie farmakologiczne: leki doustne, iniekcje dostawowe (osocze bogatopłytkowe, leki steroidowe, kwas hialuronowy), zabiegi rehabilitacyjne, specjalne buty ortopedyczne, stabilizatory. Paluch koślawy można również leczyć za pomocą fizjoterapii, odpowiednio dobranego obuwia i leków objawowych, w skrajnych przypadkach pojawia się jednak konieczność wykonania zabiegu.

Umów wizytę w Centrum Fizjoterapeuty