Ból pięty to nieprzyjemna dolegliwość o wielu potencjalnych przyczynach, która może wręcz uniemożliwiać bezbolesne chodzenie i bieganie, co dla większości osób jest nie do zaakceptowania. Jeśli dolegliwość utrzymuje się dłuższy czas, z pewnością wymaga dokładnej diagnostyki. Początkowo udać się można do lekarza rodzinnego, który w razie konieczności przekieruje pacjenta do ortopedy, dermatologa, podologa bądź fizjoterapeuty.
Ból pięty – przyczyny i objawy
Ból pięty nie zawsze ma przyczyny patologiczne. Może wynikać ze źle dobranego obuwia, zwłaszcza jeśli rozmiar jest zbyt mały lub krój zapiętka zbyt ciasny. U kobiet bóle stóp (także pięt) obserwuje się podczas dłuższego noszenia butów na wysokim obcasie. Innymi niepatologicznymi przyczynami bólu pięty są:
- zbyt długie stanie w jednej pozycji;
- intensywne uprawianie sportów biegowych i skocznościowych;
- upadek na piętę;
- uderzenie się właśnie w tę okolicę.
Zdarza się jednak, że problem wskazuje na nieco poważniejsze schorzenia, które zawsze wymagają podjęcia odpowiednich działań. Ból zlokalizowany na tylnej stronie pięty jest bardzo powszechnym problemem i może wynikać z wielu przyczyn (m.in. stanów zapalnych kaletek, stanów zapalnych ścięgna Achillesa, entezofitów na przyczepie ścięgna Achillesa, czy różnego stopnia uszkodzenia samego ścięgna Achillesa). Poniżej przedstawiono możliwe przyczyny omawianego problemu.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego
Rozcięgno podeszwowe wchodzi w skład układu mięśniowo-powięziowego, a dokładniej taśmy powierzchniowej tylnej. Podczas zgięcia grzbietowego palców (np. podczas stawania na palce) rozcięgno ulega napięciu, co powoduje uniesienie sklepienia poprzecznego stopy. Przy zadziałaniu określonych czynników może dojść do zapalenia tej struktury. Takimi czynnikami są zwłaszcza:
- nadmierna pronacja stopy i rotacja zewnętrzna;
- stopa płaska lub stopa wydrążona;
- zaburzenia biomechaniki ścięgna Achillesa;
- atrofia tkanki tłuszczowej stopy;
- RZS – reumatoidalne zapalenie stawów;
- mikrourazy u sportowców.
Charakterystycznym objawem zapalenia rozcięgna podeszwowego jest ból w części przyśrodkowej podeszwy (nasilający się w trakcie zgięcia grzbietowego palucha) oraz w okolicy piętowej. Problem diagnozuje się na podstawie RTG, rezonansu magnetycznego oraz USG.
Ostroga piętowa
Ostroga piętowa (inaczej: piętowy osteofit) powstaje wskutek procesu zapalnego toczącego się w okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego. Jest patologią chrzęstno-włóknistą ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego, mięśnia zginacza krótkiego palców. W znacznej większości przypadków występuje jednostronnie, zaś czynnikami predysponującymi do niej są:
- praca stojąca;
- otyłość;
- niewygodne i źle dobrane obuwie;
- płaskostopie;
- zmniejszony zakres zgięcia grzbietowego w stawie skokowo-goleniowym;
- urazy okolicy kości piętowej.
Wśród sportowców z ostrogą piętową najczęściej zmagają się biegacze. Ból pojawiający się przy ostrodze piętowej pacjenci określają jako palący, kłujący, tępy lub ostry, przeważnie umiejscowiony w dolno-przyśrodkowej części pięty, w miejscu przyczepu powięzi. Zwykle ból pojawia się pod koniec dnia lub nasila podczas aktywności. Do rozpoznania wystarczy wywiad i badanie fizykalne, które można jednak uzupełnić wykonaniem USG.
Bolesne grudki piezogeniczne
Bolesne grudki piezogeniczne są łagodnym schorzeniem skóry i tkanki podskórnej, w którym obserwuje się powstawanie przepuklin tłuszczowych. Podłożem tej patologii jest wpuklenie się tkanki tłuszczowej między wiązki kolagenu skóry właściwej. Przyczyny tego wciąż nie zostały w pełni poznane, sugeruje się jednak, że wpływa na to połączenie czynników genetycznych i środowiskowych. Patogeneza schorzenia wiąże się ze współdziałaniem czynników środowiskowych i genetycznych. Powstawanie takich zmian wyzwala bodziec mechaniczny, najczęściej związany z treningiem.
Grudki piezogeniczne obserwuje się zwykle w okolicy pięt. Przybierają postać niewielkich, mnogich, spoistych, odprowadzalnych guzków o cielistym lub żółtym zabarwieniu. Zwykle nie dają żadnych objawów klinicznych i nie wymagają leczenia. Rozpoznaje się je na podstawie oględzin oraz badania USG.
Złamanie kości piętowej
W związku ze swoim rozmiarem i lokalizacją kość piętowa ulega urazom najczęściej spośród pozostałych kości stopy. Złamania jej obejmują aż 2% wszystkich złamań kości. Należą do najcięższych urazów stopy i mają najczęściej charakter złamań przezstawowych o złożonej morfologii. Przyczyną jest zwykle uraz mechaniczny, czyli upadek z wysokości, wypadek komunikacyjny czy silne uderzenie. Ciężkie złamania (do 5% przypadków) mogą skutkować powstaniem zespołu ciasnoty powięziowej w obrębie podeszwy stopy.
Ból w przebiegu złamania kości piętowej zazwyczaj jest rozlany na całą okolicę pięty. Stwierdza się również obrzęk i zaczerwienienie, a niekiedy nawet zaburzenia czucia, które należą do wczesnych objawów zespołu przedziałów powięziowych.
Deformacja Haglunda
Deformacja Haglunda (inaczej: pięta Haglunda) pojawia się w przebiegu zespołu Haglunda. To choroba należąca do grupy jałowych martwic kości, dotycząca guza kości piętowej. Jest połączeniem zaburzeń w obrębie tkanek miękkich (np. stanu zapalnego w obrębie kaletki czy ścięgna) i zmian w układzie kostnym (wyrośl kostna na kości piętowej). Silny ból uniemożliwia oparcie pięty o podłoże, w znacznym stopniu utrudniając chodzenie i codzienne funkcjonowanie. Na dłuższą metę dochodzi do deformacji kości piętowej, co jest widoczne zwłaszcza podczas badań obrazowych.
Ból pięty – leczenie
Każdorazowo przy bólu pięty wdraża się leczenie przyczynowe. W wielu przypadkach wystarczające okazują się działania modyfikujące styl życia:
- zmiana obuwia na wygodne, dobrze dopasowane, o płaskiej podeszwie;
- automasaż i rolowanie podeszwy stopy;
- unikanie długotrwałego stania lub chodzenia, a jeśli nie jest to możliwe, należy robić częste przerwy, aby dać stopom odpocząć.
Jeśli ból pięt wynika z patologii zdrowotnych, należy udać się do lekarza (który zleci badania obrazowe) lub do fizjoterapeuty. Za pomocą terapii manualnej i odpowiednich ćwiczeń leczyć można wszystkie wymienione wyżej schorzenia. Fizjoterapeuta w wielu przypadkach współpracuje z ortopedą. Plan terapii dobierany jest indywidualnie do pacjenta.
Zostaw komentarz