Biodra szpotawe to częsty problem w przypadku małych dzieci, choć można zaobserwować go również u pacjentów dorosłych. Manifestuje się zmniejszeniem kąta szyjkowo-trzonowego, co prowadzi do zwiększenia obciążenia i sił nacisku, a tym samym pobudza tworzenie się większej liczby kostnych beleczek napięciowych. Może powodować ból i przyspiesza tworzenie się zmian zwyrodnieniowych.
Biodra szpotawe – przyczyny
Często diagnozuje się biodra szpotawe wrodzone, które jednak są rzadko rozpoznawane u niemowląt, ponieważ zwykle nie powoduje żadnych dolegliwości. Przyczyna problemu wciąż nie została w pełni poznana. Sugeruje się wpływ czynników genetycznych i środowiskowych.
Kolejnym problemem są biodra szpotawe młodzieńcze (fachowo: złuszczenie głowy kości udowej). Przyczyny tej choroby także nie są całkiem poznane. Większość naukowców skłania się ku teorii zaburzeń hormonalnych. Problem pojawia się u młodzieży w okresie pokwitania, czyli w 10.–16. roku życia, dwa razy częściej u chłopców niż u dziewcząt. Może występować jednostronnie, lecz częściej obustronnie. W 95% przypadków ma charakter przewlekły.
U osób dorosłych biodro szpotawe może wynikać z postępującej choroby zwyrodnieniowej, zbyt intensywnych i nieprawidłowych obciążeń biodra w ciągu życia, znacznych niedoborów pokarmowych czy urazów stawu biodrowego i miednicy. Czynnikiem ryzyka jest również nadwaga i otyłość, a także obecność innych wad postawy, w przebiegu których dochodzi do kompensacji w stawie biodrowym. Wykazano, że biodra szpotawe mogą być konsekwencją różnicy w długości kończyn (co bardzo dobrze można zobaczyć na RTG pomiarowym kończyn dolnych) lub nieprawidłowego ustawienia kości stępu.
Biodra szpotawe – objawy
Obecność bioder szpotawych u niemowląt można podejrzewać na podstawie objawów takich jak:
- asymetria fałdów skórnych;
- ograniczenie odwodzenia i rotacji wewnętrznej;
- wysokie ustawieniem krętarza;
- skrócenie długości względnej kończyny.
Występuje znaczne skrócenie szyjki kości udowej, a w cięższych przypadkach stwierdza się jej brak (w odróżnieniu od biodra szpotawego młodzieńczego czy u dorosłych). Złuszczenie głowy kości udowej u nastolatków może manifestować się niewielkim bólem biodra lub kolana, a kończyna ustawia się w rotacji zewnętrznej (w postaci przewlekłej). Może też pojawić się nagłe, bolesne przemieszczenie głowy kości udowej oraz stan zapalny, co w skrajnych przypadkach prowadzi do wtórnej martwicy głowy kości udowej (w postaci ostrej).
Biodra szpotawe u osób dorosłych niemal zawsze wiążą się z występowaniem przykrych dolegliwości, które pogarszają jakość życia codziennego. Obserwuje się zmniejszenie kąta szyjkowo-trzonowego kości udowej poniżej 125 stopni, skrócenie i skrzywienie szyjki, zniekształcenie głowy kości udowej, osłabienie mięśni pośladkowych, skrócenie mięśni przywodzących w stawie biodrowym oraz upośledzenie zakresu ruchomości w tym stawie. Takie ustawienie powierzchni stawowych oraz dysfunkcje mięśniowe generują następcze dolegliwości:
- ból;
- osłabienie i drętwienie kończyny;
- chód kaczkowaty.
U niektórych pacjentów może dojść do skrzywienia kręgosłupa, kompensacyjnej koślawości kolana, a nawet płaskostopia.
Diagnostyka bioder szpotawych
W celu zdiagnozowania bioder szpotawych, najlepiej jest wykonać RTG obu stawów biodrowych, aby móc je z łatwością porównać. Jeśli istnieje podejrzenie, że problem wynika z nierównej długości kończyn lub wad anatomicznych oddalonych od stawu biodrowego, warto wykonać RTG pomiarowe kończyn dolnych.
Biodra szpotawe – leczenie
Leczenie bioder szpotawych opiera się na indywidualnie prowadzonej rehabilitacji. Przede wszystkim należy za pomocą ćwiczeń korekcyjnych pozbyć się ewentualnych wad postawy oraz zadbać o odpowiednią, stabilną postawę ciała pacjenta. Ważne jest wzmacnianie mięśni osłabionych oraz rozluźnianie tych nadmiernie napiętych. Celem rozluźniania stosuje się nie tylko ćwiczenia, ale i różne techniki terapii manualnej.
Nieco inne postępowanie ma miejsce przy biodrach szpotawych młodzieńczych, które leczy się chirurgicznie. Przy stopniu złuszczenia kości 0-I ustawia się i zespala głowę kości udowej z szyjką za pomocą drutów Kirschnera lub śrub. W stadium II wykonuje się zabieg osteotomii, zaś w stadium III zabieg osteotomii pod- lub międzykrętarzowo oraz pod głową szyjki kości udowej. Rokowanie w młodzieńczym złuszczeniu głowy kości udowej u dzieci jest dobre.
Zostaw komentarz