Złamanie rzepki to stosunkowo rzadka kontuzja, powstająca najczęściej wskutek bezpośredniego urazu. Rzepka stanowi największą trzeszczkę ludzkiego ciała, zlokalizowaną w przedniej części kolana, w obrębie ścięgna mięśnia czworogłowego uda. Bierze udział w ruchach stawu kolanowego i chroni go przed uszkodzeniami. Leczenie złamań rzepki zależy od rozległości jej uszkodzenia.
Złamanie rzepki – przyczyny
Jak wspomniano, do złamań rzepki dochodzi zwykle wskutek urazów bezpośrednich, np. przy upadku na kolana na twarde podłoże. U dzieci praktycznie nie dochodzi do takich złamań, ponieważ ich trzeszczki nie są jeszcze mocno uwapnione. Do złamania rzepki może dojść także wskutek jej przeciążenia (uraz dolnej części), który wiąże się z pojedynczym, intensywnym skurczem mięśnia czworogłowego uda. Nieco rzadziej złamania rzepki towarzyszą jej zwichnięciom urazowym.
Złamanie rzepki – objawy
Głównym objawem wskazującym na złamanie rzepki jest jej ból po doznanym urazie. Poza dolegliwościami bólowymi pojawia się obrzęk pod rzepką, wynikający z krwawienia do stawu kolanowego. Krwiak wewnątrzstawowy powstaje w krótkim czasie bezpośrednio po urazie. Często poszkodowana osoba nie jest także w stanie wyprostować kolana, ponieważ uszkodzony został aparat wyprostny tego stawu.
Rozpoznanie złamania rzepki
Wymienione wyżej objawy złamania rzepki mogą pojawiać się także przy wielu innych kontuzjach stawowych kolana. Uznaje się, że staw kolanowy należy do najtrudniejszych struktur diagnostycznych w ciele człowieka, dlatego przy powyższym obrazie klinicznym należy wykonać dodatkowe badania. Podstawą jest RTG, choć warto wzbogacić je w USG stawu kolanowego, które może nie tylko potwierdzić złamanie, ale i uwidocznić odłamane fragmenty rzepki czy uszkodzone struktury więzadłowe. Jeszcze dokładniejszy obraz sytuacji uzyskamy decydując się na tomografię komputerową.
Rehabilitacja po złamaniu rzepki
Leczenie złamań rzepki zależy od wielu czynników. Standardem jest jednak na ogół unieruchomienie kończyny dolnej przy wyprostowanym stawie kolanowym. Stwarza to warunki do regeneracji trzeszczki oraz ewentualnych uszkodzeń okolicznych. Rehabilitacja po złamaniu rzepki polega m.in. na indywidualnych ćwiczeniach, fizykoterapii i terapii manualnej. Należy aktywować mięśnie kończyny dolnej, aby nie doszło do ich zaniku czy nadmiernego osłabienia. Początkowo można tego dokonywać wykonując ćwiczenia izometryczne. Terapię manualną rozpoczynamy po zdjęciu opatrunku unieruchamiającego.
Po złamaniu rzepki warto skorzystać z zabiegów wykorzystujących pole magnetyczne, które przyspiesza regenerację tkanki kostnej i chrzęstnej. Przeciwbólowy efekt uzyskamy po krioterapii. W celu zapewnienia rzepce dogodnych warunków do regeneracji, warto rozpocząć suplementację kolagenu i kwasu hialuronowego. Zrost uzyskuje się po około 1,5 miesiącu. Po kilku miesiącach aktywnej rehabilitacji można wrócić do zwykłej aktywności fizycznej.
Rehabilitacja po zespoleniu rzepki śrubami
Przemieszczone i wieloodłamowe złamania rzepki wymagają leczenia operacyjnego, podczas którego stosuje się zespolenie rzepki śrubami lub drutami. Celem chirurga jest stabilne połączenie fragmentów kostnych. Po zabiegu pacjent potrzebuje kilku miesięcy, aby powrócić do aktywności codziennej i sportowej. Rehabilitacja po zespoleniu rzepki śrubami zależy od indywidualnego tempa gojenia się tkanek. Przez 6 tygodni po zabiegu zaleca się odciążanie kończyny dolnej i wspomaganie się kulami ortopedycznymi. Dalsza rehabilitacja przebiega podobnie jak przy zachowawczym leczeniu. JEst to m.in. aktywacja mięśni kończyny dolnej, stopniowe wzmacnianie i rozluźnianie mięśnia czworogłowego uda, ćwiczenia równowagi i propriocepcji, różnego rodzaju masaże i terapia manualna, np. metodą Kaltenborn-Evjenth w celu zwiększenia zakresu ruchomości w stawie.
Dodatkowo fizjoterapeuta pracuje nad mobilizacją blizn pooperacyjnych. Uważa się, że w okolicach 3 miesiąca po operacji można już rozpocząć treningi kończyny dolnej z lekkim obciążeniem. W zależności od metody operacji bywa konieczne przeprowadzenie drugiej operacji celem usunięcia zespolenia (np. przy zespoleniu drutem składającym się z 2 pionów, przeplatanych kolejnym drutem w kształcie 8). Po usunięciu ich warto ponownie skorzystać z pomocy fizjoterapeuty.
Zostaw komentarz