Złamanie kości promieniowej to częsty uraz kończyny górnej, powstający zazwyczaj z mechanizmu bezpośredniego, np. przy zasłanianiu się przed uderzeniem uniesioną kończyną. W większości przypadków szczelina złamania znajduje się 1/3 bliższej części kości lub na samym jej środku. Złamanie kości promieniowej bez przemieszczenia można leczyć zachowawczo, a przemieszczenia i powikłania należy leczyć operacyjnie. Zawsze wymagana jest rehabilitacja.
Złamanie głowy i szyjki kości promieniowej
Jest spowodowane urazem bezpośrednim, np. podczas zasłaniania się przed uderzeniem, upadku bezpośrednio na przedramię bądź w wypadku komunikacyjnym. Często towarzyszy innym kontuzjom, takim jak zwichnięcie stawu łokciowego. W zależności od rodzaju działającej siły może dojść do:
- pęknięcia głowy kości promieniowej;
- złamania brzeżnego;
- złamania szyjki kości promieniowej;
- złamania głowy z rozwałkowaniem lub przemieszczeniem.
Objawami tego typu złamań są silny ból podczas próby poruszania kończyną oraz unieruchomienie stawu łokciowego. Pojawia się obrzęk i zaczerwienienie, a gdy przemieszczenie odłamów jest znaczne to również zniekształcenie obrysu kości. Pęknięcia i złamania brzeżne bez przemieszczenia leczy się zachowawczo i bez unieruchomienia, pozwalając na ruchy czynne. Przemieszczenia wymagają nastawienia, a następnie unieruchomienia przez okres 2-4 tygodni (lub dłużej, jeśli konieczne było wykonanie zespolenia chirurgicznego). W żadnym razie nie należy usuwać złamanej głowy kości promieniowej – zaburzy to funkcje przedramienia i może powodować nadwichnięcie i zwichnięcie stawu promieniowo-łokciowego dalszego.
Złamanie trzonu kości promieniowej
Jeśli podczas złamania trzonu kości promieniowej dojdzie do zwichnięcia głowy kości łokciowej, mówimy o złamaniu Galeazzi. Przyczyną jest najczęściej uraz bezpośredni, np. upadek na wyciągniętą rękę. Z przemieszczeniem odłamów zawsze łączy się zwichnięcie głowy kości łokciowej, czego objawami są:
- silny ból nasilający się podczas prób poruszania kończyną górną;
- zaczerwienienie i obrzęk;
- ograniczenie ruchomości kończyny górnej, zwłaszcza w stawie łokciowym i w nadgarstku;
- wystawanie głowy kości łokciowej;
- zwiększona ruchomość stawu promieniowo-łokciowego dalszego.
Nastawienie tego typu złamania jest trudne. Zwykle trzon kości promieniowej zespala się operacyjnie, zaś zwichnięcie nastawia się wyciągiem.
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej
Przy upadku lub urazie działającym na dłoń, kość promieniowa pęka i łamie się powyżej stawu nadgarstkowego. Odłam obwodowy najczęściej przemieszcza się w kierunku grzbietowym i w stronę promieniową, a jeśli siła działa jednocześnie w osi kości, ulega wgnieceniu. Tego typu złamanie nosi nazwę złamania Collesa. W przypadku dzieci podobny mechanizm urazu prowadzi do złuszczenia nasady kości promieniowej. Nastawienie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, po czym umieszcza kończynę górną w unieruchomieniu na 4-6 tygodni.
Jeśli osoba poszkodowana upadła na grzbiet ręki, dochodzi do złamania nasady dalszej kości promieniowej ze zgięcia dłoniowego, co stanowi odwrotność złamania Collesa. Odłam obwodowy przemieszcza się w kierunku dłoniowym, łokciowym oraz ulega wgnieceniu.
Złamanie kości promieniowej – rehabilitacja
Odpowiednio dobrana fizjoterapia zależy od wielu czynników – wieku pacjenta, rodzaju złamania, przemieszczenia odłamów, konieczności leczenia operacyjnego i innych czynników. Z tego względu plan postępowania zawsze dobierany jest indywidualnie do potrzeb pacjenta. Fizjoterapię rozpoczyna się już po zdjęciu unieruchomienia i jest ona poprzedzona wykonaniem badania RTG, aby ocenić, czy doszło do zrostu kostnego i czy odłamy znajdują się w prawidłowej pozycji. Początkowo fizjoterapeuta dąży do przywrócenia ruchomości w stawie łokciowym oraz w nadgarstku. Ważna jest także ruchomość między kością łokciową, a kością promieniową. Najlepiej sprawdza się terapia manualna metodą Kaltenborn-Evjenth (bądź inna wykorzystująca mobilizacje) oraz masaż funkcyjny i masaż poprzeczny.
W dalszym ciągu dąży się do przywrócenia pełnej ruchomości czynnej i siły mięśniowej. Jeśli miejsce miało postępowanie operacyjne, nie należy zapominać o mobilizacji blizny, która w przyszłości mogłaby ograniczać ruchy i powodować dyskomfort. Zazwyczaj rehabilitacja trwa 6 miesięcy, po tym czasie pacjent może wrócić do zwykłej aktywności i uprawiania sportu. Jednak przedział czasowy również jest czynnikiem indywidualnym.
Zostaw komentarz