Wieloodłamowe złamanie kości piętowej to poważny uraz wymagający najczęściej zespolenia i szybko wdrożonej rehabilitacji. W innym razie może znacznie upośledzić biomechanikę chodu, zaburzając jego właściwy przebieg i tym samym uniemożliwiając sprawne poruszanie się czy uprawianie aktywności fizycznej.
Wieloodłamowe złamanie kości piętowej – przyczyny
Do każdego rodzaju złamań kości piętowej dochodzi zwykle wskutek działania siły bezpośredniej na stopę, czyli podczas upadku na piętę z wysokości. Ciekawostką jest, że aż w 10% przypadków towarzyszy temu złamanie kręgów kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym wskutek przeniesienia sił. Podczas urazu kość skokowa działa jak klin rozszczepiający kość piętową na wiele odłamów. Impresja jej części centralnej wraz z uniesieniem guza piętowego prowadzą do stenozy w kanałach ścięgnistych i powstania zespołu kanału stępu.
Rodzaje złamania kości piętowej
Essex-Lopresti wyróżnia następujące podziały złamania kości piętowej:
- tongue type (postać językowa) – gdy siła przenoszona przez kość skokową jest prostopadła do podłoża i skośna do powierzchni stawu skokowo-piętowego. Najpierw pojawia się złamanie w najsłabszym miejscu kości piętowej, czyli między jego środkową i tylną powierzchnią stawową. Następnie powstaje złamanie w płaszczyźnie poziomej guza piętowego i trzonu kości;
- joint depression type (postać zmiażdżeniowa) – gdy siła przenoszona przez kość skokową jest prostopadła do powierzchni stawu skokowo-piętowego. Kość łamie się na 2 odłamy (boczny i przyśrodkowy), a następnie ulega zmiażdżeniu w różnych miejscach, także na powierzchni stawowej.
Wieloodłamowe złamanie kości piętowej może obejmować różnorodny przebieg szczelin złamania. Zwykle złamania dotyczą następujących struktur kości w różnych kombinacjach:
- podpórka skokowa;
- guz piętowy;
- przednia część kości piętowej.
Guz piętowy może przy tym ulec pionowemu złamaniu, złamaniu typu kaczego dzioba bądź oderwaniu.
Wieloodłamowe złamanie kości piętowej – objawy
Objawy wieloodłamowego złamania kości piętowej są standardowe jak dla wszystkich innych rodzajów złamania. Pojawia się silny ból uniemożliwiający chodzenie i obciążanie stopy, czemu towarzyszą obrzęk i zaczerwienienie. Jeśli doszło do znacznego przemieszczenia się odłamów pod skórą może być widoczne zgrubienie, jednak ze względu na swoją lokalizację rzadko jest to zauważalne. Zwłaszcza, gdy pojawi się już opuchlizna.
Diagnostyka wieloodłamowego złamania kości piętowej
Zawsze należy wykonać badanie RTG, oceniając przy tym kąt Bohlera (kąt guzowo-stawowy) oraz linię McLauglina. Kluczowa jest znajomość przebiegu szczelin poszczególnych złamań oraz ilość odłamów kości. Uzupełniająco zaleca się wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, aby jednocześnie ocenić szkody powstałe w obrębie struktur miękkich (ścięgna, więzadła, mięśnie).
Wieloodłamowe złamanie kości piętowej – leczenie
Oczekiwane efekty leczenia zachowawczego uzyskuje się wyłącznie przy złamaniach nieprzemieszczonych, zwykle jednoodłamowych. W innych przypadkach konieczne jest operacyjne zespolenie odłamów, polegające na krwawej repozycji. Do zespolenia wykorzystuje się wkręty bądź popręgi (przy złamaniach awulsyjnych), a także przezskórnie wprowadzone groty Steinmanna. Bardzo ważne jest odtworzenie kąta Bohlera, czyli linii prowadzonej przez najwyższe punkty guza piętowego i przedniego odcinka kości piętowej. W warunkach prawidłowych powinien wynosić 35 stopni.
Rokowania są dobre, o ile odłamy zostaną poprawnie zespolone, a rehabilitacja zostanie wcześnie wdrożona. Należy jednak mieć na uwadze, że leczenie będzie długotrwałe. Znacznie dłuższe niż w przypadku rehabilitacji innych rodzajów złamań. Warto również wiedzieć, że rokowania maleją przy wieloodłamowych złamaniach ze zmiażdżeniem lub znacznym uszkodzeniem powierzchni stawowej. Wówczas pomimo mnogości metod leczenia stwarzają wiele problemów i kontrowersji, a anatomiczne odtworzenie kształtu kości piętowej i jej powierzchni stawowych nie zawsze prowadzi do zadowalającego pacjenta wyniku końcowego.
Zobacz również: Rehabilitacja po złamaniu kości piętowej.
Zostaw komentarz