Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej to uraz diagnozowany bardzo rzadko (znacznie częściej mamy do czynienia ze złamaniem wyrostka łokciowego kości łokciowej). Zwykle towarzyszy mu zwichnięcie stawu łokciowego do tyłu, choć nie jest to regułą. Takie zwichnięcie można nastawić poprzez kontrolowane zgięcie łokcia. Każde złamanie kości łokciowej jest wskazaniem do pilnej wizyty u ortopedy i fizjoterapeuty.
Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej – przyczyny
Koniec bliższy (proksymalny) kości łokciowej zaopatrzony jest w 2 wyrostki. Większy, zlokalizowany bardziej do tyłu, stanowi zakończenie kości od góry i nosi nazwę wyrostka łokciowego. Mniejszy natomiast leży niżej i kieruje się swoim wierzchołkiem do przodu. Zwie się go wyrostkiem dziobiastym.
Do złamania wyrostka dziobiastego kości łokciowej dochodzi najczęściej drogą mechanizmu bezpośredniego – podczas uderzenia w staw łokciowy lub upadku na ten staw, gdy znajduje się on w zgięciu. Może to nastąpić także przy wypadkach komunikacyjnych i uprawianiu sportów ekstremalnych. To również uraz, z którym niekiedy borykają się osoby starsze chorujące na osteoporozę – w tej grupie pacjentów nietrudno o złamania w konsekwencji upadków czy nawet niewielkich uderzeń.
Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej – objawy
Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej w obrazie klinicznym nie odbiega od innych złamań. Jeśli jest nieprzemieszczone, pojawiają się:
- silny ból podczas prób wykonania ruchów w stawie łokciowym;
- zaczerwienienie i obrzęk w okolicy łokcia;
- sztywność stawu łokciowego i niemożność wykonania ruchów;
- krwiak w okolicy łokcia.
Jeśli natomiast złamanie jest przemieszczone, do powyższych objawów dochodzi zniekształcenie zarysu stawu łokciowego i możliwość palpacyjnego wyczucia szczeliny złamania. Uraz staje się znacznie poważniejszy, jeśli w przebiegu złamania dojdzie do zwichnięcia stawu łokciowego, czyli utraty kontaktu między powierzchniami kości tworzącymi ten staw. Ból staje się wówczas jeszcze silniejszy, a jakiekolwiek ruchy w stawie łokciowym są niemożliwe do wykonania.
Diagnostyka złamania wyrostka dziobiastego kości łokciowej
Podstawą diagnostyki każdego złamania jest wykonanie RTG. Tutaj obraz powinien skupiać się na stawie łokciowym. Jeśli istnieje podejrzenie uszkodzenia mięśni, więzadeł, struktur nerwowych czy naczyniowych dodatkowo warto wykonać tomografię komputerową bądź rezonans magnetyczny (MRI), ponieważ na obrazie RTG uwidacznia się wyłącznie twarde struktury anatomiczne (stawy, kości).
Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej – operacja
Operacja jest konieczna w przypadku złamań przemieszczonych, wieloodłamowych i powikłanych. Zwykle, aby ustabilizować poszczególne odłamy wykonuje się ich zespolenie za pomocą śrub lub metalowych płytek, co odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Odłamy nastawia się mając na uwadze przede wszystkim odwzorowanie powierzchni stawowej (jeśli doszło do jej uszkodzenia) i ufiksowanie jej ustawienia śrubami gąbczastymi lub korowymi, choć poleca się również śruby kaniulowane. Należy pamiętać, że wszelkie zespolenia wpływają na ruchomość w stawie. Dlatego rozważa się ich usunięcie po upływie około 1 roku od momentu operacji.
Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej – fizjoterapia
Bez względu na to czy złamanie było przemieszczone i wymagało operacji czy może jest leczone zachowawczo, ponieważ odłamy nie uległy przemieszczeniu to kluczowa w powrocie do pełnej sprawności jest rehabilitacja. Początkowo ma na celu zmniejszenie stanu zapalnego i dolegliwości bólowych, dlatego najczęściej stosuje się krioterapię, magnetoterapię, światłolecznictwo oraz laseroterapię. W złamaniach bez przemieszczenia kończynę górną unieruchamia się opatrunkiem usztywniającym lub szyną na około 4-5 tygodni. Gwarantuje to optymalne warunki do tworzenia się zrostu kostnego. Staw łokciowy powinien być zgięty do około 90 stopni, przy ustawieniu przedramienia w pozycji pośredniej. W tym czasie zaleca się przyjmować witaminę D, kwas hialuronowy i kolagen, aby wspomóc regenerację tkanek.
Po zdjęciu gipsu od razu przystępuje się do pracy fizjoterapeutycznej. Jest ona możliwa po uzyskaniu pełnego zrostu kostnego potwierdzonego badaniem RTG. Początkowo przywraca się ruchomość w kończynie górnej za pomocą takich metod jak:
- terapia manualna (dobrze sprawdzają się techniki według metody Kaltenborn-Evjenth);
- stretching;
- masaż funkcyjny, masaż poprzeczny, masaż tkanek głębokich;
- poizometryczna relaksacja mięśni;
- suche igłowanie.
Pacjent otrzymuje zalecenia i ćwiczenia do domu, które powinien wykonywać każdego dnia. Jeśli ruchomość w stawie łokciowym zostanie przywrócona do terapii włącza się ćwiczenia wzmacniające, kształtujące zdolności manualne ręki, propriocepcji oraz koordynacyjne. Jeśli konieczna była operacja, fizjoterapię wdraża się zarówno po uzyskaniu zrostu kostnego, jak i po kolejnej operacji, mającej na celu usunięcie zespolenia.
Zostaw komentarz