Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej jest częstą kontuzją w każdym wieku i bez względu na płeć. Choć ryzyko takiego urazu wzrasta u osób aktywnych fizycznie, tak naprawdę większość osób po 60. roku życia ma już zwyrodnieniowe uszkodzenia rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej. W młodszym wieku przyczyną jest zwykle jednak uraz. Problem wymaga pilnego leczenia.
Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej – przyczyny
Do uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej dochodzi zwykle podczas kompresji stawu, a więc jego obciążenia, a następnie skręcenia podudzia względem uda. Zwykle mechanizmem urazowym jest rotacja wewnętrzna podudzia, co jest bardzo częste wśród piłkarzy. Jednocześnie warto wiedzieć, że łąkotka przyśrodkowa ulega uszkodzeniom wielokrotnie częściej od łąkotki bocznej, ponieważ jest mniej ruchoma. Rzadko obserwuje się izolowane, urazowe uszkodzenie łąkotki, zazwyczaj jednocześnie pojawia się uszkodzenie więzadłowe, np. zerwanie czy naderwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL).
Czynnikiem ryzyka uszkodzeń łąkotki przyśrodkowej jest:
- otyłość;
- brak ruchu wskutek, którego stawy kolanowe są mniej ukrwione i odżywione;
- niedobory kolagenu;
- szpotawienie kolan – w tym przypadku kompresja wywierana na łąkotkę przyśrodkową jest znacznie większa niż na łąkotkę boczną. Pojawia się przy tym zmieniona, wadliwa biomechanika kolan.
Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej – objawy
Uszkodzenie łąkotki może mieć różny obraz kliniczny w zależności od rodzaju, stopnia i lokalizacji takiego uszkodzenia. Często pacjenci odczuwają niemożność pełnego wyprostowania lub zgięcia kolana, dopiero po delikatnym rozruszaniu go. Jest to konsekwencją podwijania się łąkotki, która może blokować ruch. Charakterystyczny jest także ból wewnątrz kolana. Zwłaszcza po stronie przyśrodkowej, nasilający się podczas kompresji stawu, a więc np. przy staniu na jednej nodze.
Jeśli przyczyną był uraz, a nie zwyrodnienie, jednocześnie zwykle pojawia się obrzęk stawu kolanowego. Przy pojawieniu się obrzęku typowe jest zjawisko testów fałszywie dodatnich. Oznacza to, że obrzęk drażni tkanki kolana, zatem pozytywny może wyjść np. test dla łąkotki bocznej lub może pojawić się ból przy testach więzadłowych. Nie oznacza to, że struktury te są rzeczywiście uszkodzone. Dlatego tak ważna jest jednoczesna diagnostyka obrazowa.
Diagnostyka uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej
W gabinecie fizjoterapeutycznym podejrzenie uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej testuje się prostymi badaniami. Mogą to być np.:
- test kompresji i skrętu stawu;
- test McMurraya;
- test Bragarda;
- test Apleya.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jednego z testów funkcjonalnych stosowanych w fizjoterapii – w tym przypadku test Apleya. Fizjoterapeuta Kamil Radlak pokazuje jak wygląda jego przebieg na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Jeśli badania wyjdą pozytywnie, a wywiad z pacjentem rzeczywiście wskazuje na patologię łąkotkową, należy zalecić badania obrazowe, zwłaszcza rezonans magnetyczny, który wykaże uszkodzone struktury. Badanie USG w uszkodzeniach łąkotek jest całkowicie nieprzydatne.
Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej – leczenie
Większość przypadków uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej wymaga operacji. Powinno się ją wykonać maksymalnie do tygodnia od urazu, a jeśli termin ten zostanie przegapiony, należy odczekać do momentu ustabilizowania kolana, a więc do czasu, gdy pacjent osiągnie pełen wyprost i co najmniej 120 stopni zgięcia w kolanie. Jeśli tak się nie stanie, a operacja mimo wszystko zostanie wykonana, istnieje znacznie większe ryzyko artrofibrozy, a cały proces rehabilitacji będzie dłuższy i trudniejszy.
Metoda operacyjna dobierana jest w zależności od rodzaju urazu łąkotki. W przypadku uszkodzenia typu papuzi dziób (odszczepienie kawałka łąkotki, który kieruje się następnie ku górze i drażni chrząstkę stawową, zwiększając ryzyko szybkich zwyrodnień) wykonuje się ścięcie odstającego kawałka, jednak w większości przypadków konieczne jest dodatkowe założenie szwu, aby nie doszło do dalszego uszkadzania się łąkotki. Im większe uszkodzenia, tym więcej szwów należy założyć, co można zaobserwować w przypadku uszkodzeń typu rączka od wiadra. Sposób szycia zależy od lokalizacji urazu. Przykładowo szycie all-inside dotyczy rogów tylnych łąkotki, zaś przy uszkodzeniach rogów przednich zastosować można szycie outside-in.
Po uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej niezbędna jest rehabilitacja ruchowa. Zarówno na etapie przygotowania do operacji, jak i po jej odbyciu. Przy szyciach łąkotki standardowo rekomenduje się 6 tygodni odciążania stawu kolanowego, aby łąkotka mogła efektywnie się zagoić. Ramy czasowe uzyskania poszczególnych zakresów zgięcia zależą od wielu czynników, jednak pełen wyprost po operacji należy uzyskać jak najszybciej.
Suplementacja
W celu kompleksowego podejścia do procesu leczenia po operacji uszkodzenia łąkotki, zaleca się również odpowiednio dobraną suplementację. Zalicza się do niej takie suplementy diety jak m.in.:
Zostaw komentarz