Podwichnięcie barku to częsta kontuzja występująca zarówno u sportowców, jak i osób nieuprawiających aktywności fizycznej. Wiąże się z silnym bólem i ograniczeniem ruchomości w stawie ramiennym. Stanowi pewien podrodzaj zwichnięcia stawu ramiennego, jednak o łagodniejszym przebiegu. Podejrzenie podwichnięcia barku wymaga diagnostyki obrazowej. Przykład takiego urazu uwidoczniony został na RTG poniżej.

Podwichnięcie barku

Ryc.1. Zdjęcie RTG jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty po podwichnięciu barku.

Podwichnięcie barku – przyczyny

Wyróżniamy kilka rodzajów podwichnięcia barku:

  • dolne – głowa kości ramiennej ulega przemieszczeniu do dołu;
  • przednie – głowa kości ramiennej ulega przemieszczeniu w przód i w dół;
  • górne – głowa kości ramiennej zakleszcza się między wyrostkiem barkowym a wyrostkiem kruczym łopatki.

Do podwichnięcia może dojść z wielu powodów. Przy podwichnięciach dolnych przyczyną jest najczęściej spastyczność, nieprawidłowa pozycja łopatki utrzymywana przez wiele lat (np. wskutek wad postawy), urazy mechaniczne (silne pociągnięcie kończyny górnej ku dołowi, szarpnięcie jej) oraz rozciągnięte więzadło kruczo-ramienne (np. wskutek błędnej techniki ćwiczeń czy wypadków). Podwichnięcia przednie pojawiają się zwykle w konsekwencji nadmiernie napiętych mięśni piersiowych, nieprawidłowej postawy ciała czy szarpnięcia za kończynę górną ku dołowi i do przodu (np. podczas prowadzenia psa na smyczy). Z kolei podwichnięcia górne najczęściej wynikają z hipertoniczności.

Podwichnięcie barku – objawy

Przede wszystkim nie należy mylić podwichnięcia ze zwichnięciem czy skręceniem. Skręcenie stawu odnosi się do uszkodzenia (częściowego bądź całkowitego) tkanek miękkich otaczających staw i zapewniających mu stabilność, np. więzadeł czy torebki stawowej. Powierzchnie stawowe pozostają jednak ze sobą w kontakcie. Z kolei podczas zwichnięcia dochodzi do oddzielenia się powierzchni stawowych – to uraz poważny, wymagający natychmiastowego nastawienia stawu.

Mianem podwichnięcia barku określamy zwichnięcie niezupełne, podczas którego torebka stawowa i okoliczne więzadła stawu ramiennego zostają nadmierne rozciągnięte, a nawet uszkodzone. Wskutek tego powierzchnie stawowe patologicznie przesuwają się względem siebie, choć wciąż pozostają ze sobą w kontakcie. Charakterystyczny obraz kliniczny podwichnięcia barku obejmuje:

  • silny ból podczas poruszania kończyną górną;
  • obrzęk w okolicy barku;
  • zaczerwienienie i wzrost ciepłoty skóry w okolicy barku;
  • ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym;
  • zniekształcenie obrysu stawu ramiennego, którego intensywność zależy od stopnia i charakteru podwichnięcia;
  • zasinienie skóry w okolicy barku.

Objawy te w dużej mierze zależą od stopnia uszkodzenia tkanek miękkich i przesunięcia się powierzchni stawowych.

Podwichnięcie barku – diagnostyka

Podwichnięcie barku jest urazem wymagającym diagnostyki obrazowej. Można uwidocznić tę kontuzję na podstawie RTG, choć zaleca się wykonanie tomografii komputerowej, która dodatkowo pozwoli ocenić kondycję okolicznych więzadeł i torebki stawowej. RTG ukazuje bowiem głównie tkanki twarde, a więc stawy i kości. Badania obrazowe są kluczowe dla skutecznej terapii.

Podwichnięcie barku – leczenie

Jeśli powierzchnie stawu przesunęły się w dużym stopniu, należy ustawić je prawidłowo, a następnie unieruchomić staw ramienny w temblaku lub ortezie, aby zapewnić odpowiednie warunki do gojenia się tkanek. Unieruchomienie jest ważne również wtedy, gdy nie trzeba było wykonywać repozycji stawu ramiennego. W powrocie do pełnej sprawności kluczowa jest fizjoterapia, nastawiona na:

Jednocześnie stosuje się szereg technik manualnych, takich jak masaż poprzeczny, masaż funkcyjny czy terapia manualna (np. metodą Kaltenborn-Evjenth). Suche igłowanie i kinesiotaping są elementami pomocniczymi. Rehabilitacja trwa średnio 2-3 miesiące i wymaga od pacjenta wykonywania w domu ćwiczeń zaleconych przez fizjoterapeutę. Rokowania na ogół są bardzo dobre.

Umów wizytę w Centrum Fizjoterapeuty