Drugi kręg szyjny (kręg obrotowy) należy do górnego odcinka kręgosłupa szyjnego. Jego cechą charakterystyczną jest obecność tzw. zęba, na którym obraca się pierwszy kręg szyjny, zwany również kręgiem szczytowym. Często dochodzi do uszkodzeń struktur miękkich w okolicy omawianego kręgu, co skutkuje jego niestabilnością i typowymi objawami. Zjawisko wymaga rehabilitacji.
Anatomia drugiego kręgu szyjnego
Jak wspomniano, najbardziej charakterystyczną cechą tego kręgu jest obecność zęba. Dodatkowo kręg ten posiada trzon wydatnie przedłużony ku górze. Ciekawostką jest, że u noworodków między trzonem, a zębem kręgu obrotowego występuje taka sama warstwa chrząstki, jak między innymi kręgami kręgosłupa. Dopiero w późniejszym wieku ulega ona skostnieniu.
Ząb kręgu obrotowego kończy się tępym wierzchołkiem. Na przedniej powierzchni posiada owalną powierzchnię stawową przednią. Służy ona do połączenia go z łukiem przednim kręgu szczytowego. Z kolei na tylnej części kręg ten posiada powierzchnię stawową tylną, którą łączy się z więzadłem poprzecznym kręgu szczytowego. Warto wymienić więzadła kręgu obrotowego, które pełnią niezwykle ważną rolę w utrzymaniu jego stabilności. W części przedniej są to więzadła:
- wierzchołka zęba;
- poprzeczno-potyliczne;
- poprzeczne;
- potyliczno-obrotowe pośrodkowe;
- poprzeczno-obrotowe;
- podłużne tylne;
- szczytowo-obrotowe przednie;
- podłużne przednie;
- szczytowo-obrotowe tylne;
- międzykolcowe;
- karkowe;
- żółte.
Natomiast w części tylnej wyróżniamy więzadła:
- skrzydłowate;
- szczytowo-potyliczne boczne;
- krzyżowe;
- podłużne tylne.
Wyrostek kolczysty obrotnika jest stosunkowo długi i silny, rozdwojony na końcu. Z kolei wyrostek poprzeczny nie posiada guzka przedniego i tylnego, ani nawet bruzdy nerwu rdzeniowego.
Niestabilność zęba obrotnika – skąd się bierze?
Niestabilność zęba obrotnika może mieć wiele przyczyn. Główną jest uszkodzenie struktur więzadłowych, które utrzymują kręgi we właściwej pozycji. Do uszkodzenia więzadeł może dojść natomiast wskutek:
- skręcenia stawów międzykręgowych – poprzez silne skręcenie lub zgięcie szyi. Efektem jest naciągnięcie, rozwarstwienie lub przerwanie więzadeł, a niekiedy nawet torebek stawowych i mięśni;
- podwichnięcia stawów międzykręgowych – często wskutek nagłego zatrzymania pojazdu lub najechania od tyłu na inny pojazd;
- złamania lub zwichnięcia kręgosłupa szyjnego – mogą być stabilne i niestabilne;
- błędnego wykonywania wybranych aktywności fizycznych, co skutkuje nadmiernym rozciąganiem tkanek miękkich karku.
Za niestabilność zęba obrotnika często odpowiada patologia więzadła poprzecznego zęba lub więzadeł skrzydłowatych, choć nie jest to regułą.
Objawy niestabilności zęba obrotnika
Niestabilność zęba obrotnika objawia się przede wszystkim uczuciem niestabilności, któremu towarzyszą:
- stany omdleniowe;
- zawroty głowy;
- nudności podczas obracania głową;
- bóle głowy o różnej intensywności.
Dokładne objawy zależą od tego, czy niestabilność wpływa na ucisk struktur naczyniowych i nerwowych, powoduje napięcia wybranych mięśni lub w inny sposób ingeruje w okoliczne struktury anatomiczne. Może się bowiem zdarzyć, że niestabilny kręg zablokuje się w niewłaściwej pozycji, co spowoduje punktowy, ostry ból i ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego.
Leczenie niestabilności zęba obrotnika
Niestabilność zęba obrotnika z pewnością wymaga rehabilitacji. Jednak jej przebieg zależy od dokładnych przyczyn niestabilności, rodzaju uszkodzonych struktur oraz występujących objawów. Podstawą jest fizjoterapia, a dokładniej terapia manualna. Jej celem jest rozluźnienie napiętych struktur oraz wzmocnienie osłabionych, dzięki czemu mięśnie i więzadła odzyskują pełną sprawność. Skuteczna jest między innymi terapia manualna według metody Kaltenborn-Evjenth, masaż tkanek głębokich czy terapia punktów spustowych. Pomocniczo wykorzystuje się również kinesiotaping, mobilizacje nerwowe i inne celowane metody. Dodatkowo po każdej wizycie pacjent otrzymuje zestaw zadań do domu. Zwykle jest to kilka prostych ćwiczeń, których regularne wykonywanie znacznie przyspiesza powrót do sprawności.
Zostaw komentarz