Przeskakujący bark to charakterystyczny objaw wskazujący najczęściej na niestabilność mięśniową i/lub więzadłową, ewentualnie na przebyte zwichnięcie stawu ramiennego bądź stawu barkowo-obojczykowego. Jest to problem wymagający pilnej konsultacji z fizjoterapeutą, pomimo że często przebiega bezobjawowo. Niebezpieczeństwo tkwi w tym, że powtarzające się epizody „przeskakiwania” mogą prowadzić w dłuższej perspektywie czasu do uszkodzenia obrąbka stawu ramiennego, naderwania i zerwania okolicznych ścięgien i mięśni oraz przyspieszonego tworzenia się zmian zwyrodnieniowych.
Przeskakujący bark – przyczyny
Stabilność barku (kompleks kilku stawów tworzących obręcz barkową) jest zapewniana dzięki prawidłowo działającym, wydolnym strukturom mięśniowym. Mowa zwłaszcza o stożku rotatorów, w skład którego wchodzą:
Najczęściej uszkodzeniom ulega mięsień nadgrzebieniowy – zarówno w mechanizmie przeciążeń długoterminowych, jak i urazów. Jeśli z różnych względów dojdzie do uszkodzenia mięśni stożka rotatorów lub pojawi się dysbalans mięśniowy tej okolicy (np. mięśnie rotujące zewnętrznie będą słabsze od mięśni rotujących wewnętrznie), może dojść do niestabilności, której typowym objawem jest przeskakiwanie barku, a nawet jego okresowe wypadanie w określonych zakresach ruchu (zwykle przy podnoszeniu rąk nad głowę).
Inną możliwą przyczyną przeskakiwania barku jest patologia więzadłowa. Jednak tutaj należy zwrócić uwagę na szczegółową diagnostykę. Najczęściej pacjent w wywiadzie zgłasza uraz, zaś badania obrazowe mogą potwierdzić uszkodzenie więzadeł. Zdarza się, że uszkodzenia więzadłowe są tak dobrze kompensowane przez sprawnie działające mięśnie obręczy barkowej, że mimo ich obecności nie dochodzi do przeskakiwania barku.
Przeskakujący bark – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem, przez który pacjenci zgłaszają do po pomoc do ortopedy lub fizjoterapeuty, jest oczywiście uczucie przeskakiwania barku, zazwyczaj z dźwiękiem. Może temu towarzyszyć ból, lecz przeważnie zjawisko to jest całkowicie bezbolesne. Aż do momentu, w którym uszkodzą się inne, dobrze unerwione, okoliczne tkanki. Jeśli wskutek niestabilności dojdzie do stanu zapalnego kaletki podbarkowej lub mięśni, pojawią się dolegliwości bólowe nasilające się podczas wykonywania ruchów w stawie ramiennym takich jak rotacja wewnętrzna, unoszenie rąk powyżej głowy. Dodatni będzie też test cross arm adduction, test Hawkins, test Yocum.
Wskutek bólu może pojawić się ograniczenie zakresu ruchomości, co w dłuższej perspektywie czasu i zwłaszcza u osób dorosłych może zwiększać ryzyko wystąpienia barku zamrożonego (zarastające zapalenie torebki stawowej stawu ramiennego). Zaburzenia funkcji barku dotyczyć będą codziennego funkcjonowania. Jak wspomniano wcześniej, przy niestabilnościach barku zawsze istnieje ryzyko uszkodzenia sąsiednich struktur, np. stożka rotatorów czy obrąbka stawowego. To może z kolei wymagać zabiegu operacyjnego. Warto więc w miarę szybko zająć się tym problemem.
Przeskakujący bark – diagnostyka i leczenie
Przy przeskakiwaniu barku (jeśli nie ma w wywiadzie urazu) początkowo w zupełności wystarczy diagnostyka przeprowadzana w gabinecie fizjoterapeuty. Składa się na nią szereg testów funkcjonalnych i ocena siły poszczególnych mięśni. Na tej podstawie fizjoterapeuta dobiera odpowiednie leczenie – terapię manualną oraz ćwiczenia do domu, które należy wykonywać codziennie. To właśnie zaangażowanie pacjenta jest tu kluczowe. Musi on zrozumieć istotę problemu i konieczność systematycznego ćwiczenia, co przywróci obręczy barkowej odpowiednią stabilność. Wizyty u fizjoterapeuty w gabinecie powinny być raczej rzadkie. Zwykle raz na 1,5 lub raz na 2 tygodnie, ponieważ najważniejszą kwestią są właśnie ćwiczenia wykonywane przez pacjenta w międzyczasie. Są one zmieniane co 1,5-2 tygodnie na wizytach na nieco trudniejsze wzorce.
Badania obrazowe rekomenduje się w momencie, w którym pacjent nie reaguje na leczenie zachowawcze (po 2-3 wizytach) bądź zgłosił w wywiadzie uraz (od razu warto pokierować do ortopedy na rezonans magnetyczny stawu ramiennego). RTG nie ma tu aż tak dużego znaczenia diagnostycznego. Zdecydowanie złotym standardem w diagnostyce barków jest rezonans magnetyczny. Jeśli lekarz uzna to za konieczne, może skierować pacjenta do szpitala na leczenie operacyjne, np. zszycie zerwanych ścięgien lub obrąbka. Większość przewlekłych, nieurazowych niestabilności bardzo dobrze reaguje jednak na leczenie zachowawcze.
Zostaw komentarz